Liên tiếp các đòn đáp trả qua lại

Mức thuế của Trung Quốc được áp dụng vào ngày 10/2 theo giờ Bắc Kinh và bao gồm mức thuế 15% đối với than và khí đốt tự nhiên hóa lỏng nhập khẩu từ Mỹ, cũng như mức thuế 10% đối với thiết bị nông nghiệp và dầu thô, ước tính ảnh hưởng tới 14 tỷ USD hàng hoá Mỹ nhập khẩu vào Trung Quốc.

Bắc Kinh đã công bố các biện pháp này vào ngày 4/2, chỉ vài phút sau khi mức thuế 10% của Tổng thống Donald Trump đối với tất cả hàng hóa Trung Quốc được áp dụng.

Trong khi các nhà lãnh đạo Canada và Mexico cố gắng đạt được các thỏa thuận chính trị để trì hoãn việc áp dụng mức thuế 25% mà ông Trump đã áp dụng đối với các sản phẩm của họ, thì Trung Quốc vẫn chưa đạt được thỏa thuận như vậy.

Ông Trump và nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình dự kiến ​​ sẽ có cuộc nói chuyện vào tuần trước, nhưng cuộc gọi đó đã không diễn ra.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng phản ứng của Bắc Kinh tương đối hạn chế và được thiết kế để tạo không gian cho đàm phán trước khi thuế quan có hiệu lực vào ngày 10/2 theo giờ địa phương.

"Hiện tại, Trung Quốc đã kiềm chế trong các biện pháp đối phó của mình", ông Shen Dingli, một học giả về quan hệ quốc tế tại Thượng Hải cho biết, đồng thời nói thêm rằng ông tin rằng hai quốc gia sẽ đạt được một số loại thỏa thuận.

"Họ chỉ nhắm vào một số sản phẩm năng lượng nhất định do Mỹ xuất khẩu thay vì thực hiện một biện pháp trả đũa toàn diện, có đi có lại. Phản ứng cực đoan nhất sẽ là lặp lại cách tiếp cận của cuộc chiến thương mại trước đây, khi Trung Quốc trả đũa một cách cân xứng", ông Shen nhận định thêm.

Bắc Kinh cũng đã sử dụng một loạt các vũ khí khác vào tuần trước để trả đũa các biện pháp của Trung Quốc, bao gồm các hạn chế đối với xuất khẩu khoáng sản được sử dụng để sản xuất các sản phẩm công nghệ cao và một cuộc điều tra chống độc quyền đối với Google.

Bộ Thương mại Trung Quốc cũng đã đưa PVH, "gã khổng lồ" thời trang của Mỹ sở hữu các thương hiệu bao gồm Tommy Hilfiger và Calvin Klein, và Illumina, một công ty xét nghiệm gen, vào danh sách đen.

Bắc Kinh cũng chính thức khởi kiện Mỹ lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) vào ngày 5/2.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng những động thái này mang tính biểu tượng hơn là có tác động. Ví dụ, Google không có nhiều hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc và bị chặn khỏi Internet Trung Quốc.

Trong lệnh hành pháp áp đặt thuế quan vào đầu tháng này, Tổng thống Trump cáo buộc Trung Quốc cho phép buôn lậu fentanyl vào Mỹ. Lệnh của ông cũng hủy bỏ lỗ hổng "de minimis" đối với hàng hóa Trung Quốc, cho phép hàng hóa giá trị thấp vào Mỹ mà không phải chịu thuế nhập khẩu, với lý do có thể tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động buôn bán fentanyl.

Vào ngày 7/2, ông Trump đã tạm thời khôi phục lỗ hổng này, với lý do cơ sở hạ tầng chưa được thiết lập để thu thuế đối với các gói hàng này. Lệnh này sẽ ảnh hưởng đến các lô hàng đến Mỹ từ các nền tảng thương mại điện tử phổ biến như Shein và Temu.

Trung Quốc đã chuẩn bị tốt hơn

Ông Trump đã sử dụng thuế quan đối với Trung Quốc trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, phát động một cuộc chiến thương mại với Bắc Kinh để giải quyết những gì ông coi là các hoạt động kinh tế không công bằng của quốc gia này, cuối cùng đã dẫn đến một thỏa thuận "giai đoạn 1" vào năm 2020.

Theo thỏa thuận đó, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã cam kết nước này sẽ mua thêm 200 tỷ USD hàng hóa của Mỹ trong 2 năm nhưng họ đã không thực hiện lời hứa. Trung Quốc đã mua ít hơn 60% các sản phẩm mà họ đã cam kết mua, theo Viện Kinh tế Quốc tế Peterson.

Nhưng lần này Trung Quốc đã chuẩn bị tốt hơn cho một cuộc chiến thương mại. Họ đã phát triển một bộ vũ khí rộng hơn để đẩy lùi, tận dụng vị thế thống lĩnh của mình trong nhiều chuỗi cung ứng quan trọng. Nhưng nền kinh tế của đất nước đang gặp khó khăn và một cuộc trả đũa sẽ đe dọa đến xuất khẩu của Trung Quốc, một điểm sáng đơn độc trong bối cảnh tăng trưởng chậm chạp.

"Thật vậy, nền kinh tế trong nước hiện đang phải đối mặt với một tình huống đầy thách thức", ông Zhu Tian, ​​giáo sư kinh tế tại Trường Kinh doanh Quốc tế Trung Quốc – châu Âu ở Thượng Hải, cho biết.

"Tôi nghĩ rằng điều đó có thể đóng một vai trò trong phản ứng này vì rõ ràng là Trung Quốc phụ thuộc vào Mỹ nhiều hơn về mặt xuất khẩu so với Mỹ phụ thuộc vào Trung Quốc", ông Zhu nhận định thêm.

Ông nói thêm: "Trung Quốc sẽ đạt được nhiều lợi ích hơn từ cuộc đàm phán với Mỹ so với ngược lại".