Tuổi thơ khắc nghiệt ở vùng quê nghèo

Theo Fortune, bà Yi He sinh ra tại Tứ Xuyên (Trung Quốc) vào thập niên 1980, trong một gia đình nghèo khó. Làng quê thời đó vẫn chưa có điện ổn định, đêm đến cả nhà phải thắp đèn dầu, nước sinh hoạt phải gánh từ giếng cách xa hàng cây số. Biến cố lớn nhất ập đến khi bà mới 9 tuổi: cha qua đời đột ngột, để lại khoảng trống lớn cả về tinh thần lẫn kinh tế.

Từ đó, Yi He phải sớm va chạm cuộc đời. Bà từng kể mình đi bán nước ngọt trong siêu thị để phụ giúp mẹ, thậm chí làm nhiều công việc lặt vặt khác chỉ để đủ trang trải sinh hoạt. Nỗi khó khăn ấy, theo bà, lại trở thành “nguyên liệu” tôi luyện tính cách gan lì và bản lĩnh sau này.

Dù nghèo khó, bà lại có niềm say mê đặc biệt với học hành. Sau khi thi đỗ vào Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, bà chọn ngành Tâm lý học – lĩnh vực giúp bà rèn luyện khả năng quan sát và thấu hiểu con người. Yi He nhiều lần kể rằng thư viện là “cánh cửa mở ra một thế giới khác”, và chính sách sách đã nuôi dưỡng khát vọng thay đổi cuộc đời.

Khả năng ăn nói lưu loát và ngoại hình sáng giúp bà rẽ hướng sang truyền hình sau khi tốt nghiệp. Yi He trở thành MC của các chương trình du lịch, xây dựng hình ảnh năng động, gần gũi. Đây cũng là quãng thời gian bà tích lũy kỹ năng truyền thông và quản lý hình ảnh cá nhân – những năng lực sau này cực kỳ hữu ích khi bước chân vào lĩnh vực blockchain.

Cơ duyên với tiền điện tử

Khoảng năm 2014, trong lúc Bitcoin mới manh nha xuất hiện tại Trung Quốc, Yi He nhận thấy tiềm năng của công nghệ blockchain. Bà gia nhập sàn OKCoin, một trong những sàn giao dịch lớn đầu tiên của Trung Quốc. Tại đây, Yi He chính là người phát hiện và mời Changpeng Zhao (CZ) – kỹ sư công nghệ gốc Trung Quốc, từng làm việc ở Bloomberg và Tokyo Stock Exchange – gia nhập ngành crypto.

Mối quan hệ công việc sau đó phát triển thành quan hệ bạn đời, và sự kết hợp của họ trở thành nền móng cho một đế chế toàn cầu: Binance.

Năm 2017, Yi He cùng CZ thành lập Binance. Nếu CZ đóng vai trò “kỹ sư trưởng” về kỹ thuật và hệ thống, thì Yi He được xem là bộ não đứng sau chiến lược tăng trưởng. Bà trực tiếp điều hành marketing, xây dựng cộng đồng và dịch vụ khách hàng – những mảng then chốt giúp Binance bứt phá.

Chỉ trong chưa đầy một năm, Binance đã vươn lên trở thành sàn giao dịch tiền số lớn nhất thế giới, thu hút hàng triệu người dùng. Tốc độ thăng tiến ấy khiến nhiều chuyên gia phải gọi đây là “kỳ tích”.

Theo Forbes, vào năm 2021, Binance đã xử lý khối lượng giao dịch lên tới hơn 7.700 tỷ USD – con số vượt xa nhiều sàn đối thủ. Thành công này không chỉ nhờ công nghệ, mà còn từ chiến lược marketing và triết lý “khách hàng là trung tâm” mà Yi He kiên trì theo đuổi.

Vị thế “người phụ nữ quyền lực nhất giới crypto”

Đỉnh cao đồng thời cũng là lúc thử thách ập đến. Cuối năm 2023, Binance đối diện án phạt kỷ lục 4,3 tỷ USD từ Bộ Tư pháp Mỹ vì vi phạm quy định chống rửa tiền và thiếu kiểm soát tài chính. CZ bị buộc từ chức và chấp nhận đối diện án tù. Truyền thông quốc tế khi đó đặt câu hỏi: liệu Binance có sụp đổ?

Nhưng Yi He vẫn ở lại. Bà trở thành “cột trụ” giữ Binance không tan rã. Cùng tân CEO Richard Teng, Yi He triển khai kế hoạch tái cấu trúc, siết chặt quy trình tuân thủ pháp lý, đồng thời duy trì niềm tin với cộng đồng nhà đầu tư. Nhờ đó, Binance vẫn chiếm khoảng 40% thị phần toàn cầu tính đến 2025, bỏ xa các đối thủ như Coinbase hay Kraken.

Một điểm khác biệt của Binance chính là triết lý mà Yi He đưa ra: tất cả nhân viên mới đều phải thử làm trực tổng đài. Bà tin rằng chỉ khi thực sự nghe khách hàng phàn nàn, nhân viên mới hiểu áp lực và nhu cầu thực tế.

Ngoài ra, Yi He còn trực tiếp điều hành nhiều kênh Telegram, WeChat hay X để trao đổi với cộng đồng. Điều này giúp bà xây dựng hình ảnh gần gũi, trái ngược với phong cách khép kín của nhiều lãnh đạo công nghệ.

Điều thú vị là Yi He chỉ bắt đầu học tiếng Anh khi đã ngoài 30 tuổi. Hiện tại, bà có thể trao đổi qua các nền tảng quốc tế, đôi khi cần hỗ trợ phiên dịch. Đây là minh chứng cho quyết tâm học hỏi không ngừng – một phẩm chất khiến nhiều đồng nghiệp nể phục.

Trong một bài phỏng vấn với Fortune, khi được hỏi về quá khứ nghèo khó, Yi He thẳng thắn: “Tôi đã đi lên từ chỗ cực khổ mà vẫn thành công. Sao bạn không thử làm giống vậy?” – một cách trả lời vừa mạnh mẽ, vừa phản ánh sự tự tin của bà.

Hiện nay, Yi He không chỉ được xem là “bóng hồng phía sau” CZ, mà là một trong những nhà lãnh đạo công nghệ đáng chú ý nhất thế giới. Từ vị thế đồng sáng lập, bà được Bloomberg gọi là “người phụ nữ quyền lực nhất làng crypto”, một danh xưng ít ai có thể tranh cãi.

Bà từng trích dẫn câu tục ngữ Mông Cổ: “Nói điều hay thì thôi đừng nhắc nỗi đau; kể điều tốt thì đừng xen chuyện buồn”. Với bà, quá khứ không phải gánh nặng mà là động lực, và tương lai của tiền điện tử chính là cơ hội để tái định hình cả hệ thống tài chính toàn cầu – tương tự cách Internet đã thay đổi truyền thông hai thập niên trước.