Dự án nhiều triển vọng

Theo Nikkei Asia, địa điểm dự kiến xây dựng nhà máy nằm ở một khu vực hẻo lánh, cách thành phố lớn nhất của Alaska là Anchorage khoảng 30 phút đi máy bay.

"Chúng tôi chỉ cách Alaska một khoảng cách rất ngắn đến Nhật Bản... chỉ mất từ 7 đến 9 ngày vận chuyển", Chủ tịch của Alaska Gasline Development Corp (AGDC), ông Frank Richards, cho biết. Ông giải thích rằng tiểu bang này gần Nhật Bản hơn rất nhiều so với các khu vực khác như miền Nam của Mỹ, Úc hay Trung Đông.

Gần khu vực này có một nhà máy đã cung cấp LNG cho Nhật Bản trong nhiều thập kỷ, bắt đầu từ năm 1969. Đây là một dự án quan trọng đã giúp Tokyo Gas chuyển từ sử dụng than đá sang khí đốt tự nhiên để cung cấp năng lượng cho các hộ gia đình. Tuy nhiên, các cơ sở hiện nay đã cũ và sản lượng khí đốt gần đó giảm, dẫn đến việc phải tạm dừng hoạt động.

Dự án mới mang tên Alaska LNG sẽ có công suất sản xuất hàng năm khoảng 20 triệu tấn, đủ để đáp ứng khoảng 30% nhu cầu khí đốt của Nhật Bản mỗi năm. Mặc dù ý tưởng cho dự án này đã tồn tại từ nhiều thập kỷ, nhưng chi phí cao là một rào cản lớn đối với việc triển khai.

Với sự hỗ trợ từ Mỹ, rủi ro về chính trị đối với Nhật Bản thấp hơn so với việc nhập khẩu khí đốt từ Trung Đông hay Nga. LNG từ Qatar phải đi qua Eo biển Hormuz, một điểm nghẽn dễ gặp phải trong khu vực đầy xung đột. Trong khi đó, cuộc chiến ở Ukraine đã thúc đẩy các quốc gia phương Tây hạn chế nhập khẩu LNG từ Nga.

Khó khăn về chi phí 

Cơ sở hạ tầng LNG ở Alaska hiện chưa được phát triển. Một đường ống dài khoảng 1.300km cần được xây dựng, với chi phí ước tính lên tới 11 tỷ USD, để nối các mỏ khí ở phía bắc Alaska với phần phía nam của tiểu bang.

AGDC đã kêu gọi các công ty từ Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc tham gia đầu tư và ký kết các thỏa thuận mua khí đốt dài hạn. Tuy nhiên, hầu hết các công ty đều e ngại trước các khoản đầu tư lớn này.

Sự kỳ vọng dường như đang tăng lên khi Tổng thống Trump trở lại nắm quyền. Sau cuộc gặp với Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba vào ngày 7/2, Tổng thống Trump đã phát biểu tại một cuộc họp báo rằng một liên doanh giữa Nhật Bản và Mỹ về dầu khí Alaska đang được thảo luận.

Ngay sau khi nhậm chức, ông đã ban hành lệnh hành pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển của Alaska LNG.

Lập trường của Mỹ chống lại LNG của Nga cũng là một yếu tố thúc đẩy dự án Alaska LNG. "Về mặt an ninh quốc gia, Mỹ có thể cung cấp năng lượng ổn định cho các đồng minh của mình như Nhật Bản. Điều này có thể giúp thay thế khí đốt của Nga" cựu Thượng nghị sĩ Alaska Mark Begich cho biết.

Khi được hỏi về dự án, rất ít người dân địa phương phản đố, và hầu hết đều kỳ vọng vào hiệu quả kinh tế của nó.

Ông Peter Micciche, người từng làm việc tại nhà máy LNG cung cấp khí đốt cho Tokyo Gas và hiện là thị trưởng của Quận Kenai Peninsula, cho rằng dưới thời chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden, dự án LNG của Alaska không tiến triển. "Chúng tôi đã mất rất nhiều và bây giờ chúng tôi rất vui khi thấy sự phát triển đang diễn ra dưới thời Tổng thống Trump. Hãy nghĩ đến doanh thu và việc làm mà cơ sở này có thể tạo ra", ông nói.

Alaska phụ thuộc vào doanh thu từ việc khai thác tài nguyên để duy trì nền kinh tế của mình và khu vực này không thể duy trì nếu không có dầu khí.

Một số người ủng hộ dự án cho rằng sẽ thật đáng tiếc nếu Alaska không khai thác các tài nguyên khí đốt lớn còn chưa được sử dụng ở phía bắc của tiểu bang.

Nếu đường ống được xem là rào cản lớn nhất của dự án được xây dựng, vì thiếu khí đốt ở Anchorage, phần còn lại của dự án sẽ dễ dàng được hoàn thành hơn. AGDC có kế hoạch đưa ra quyết định đầu tư cuối cùng cho đường ống vào năm 2026.

Cho đến nay, Nhật Bản đã tham gia vào các dự án LNG ở nước ngoài bằng cách kết hợp các khoản vay từ chính phủ với đầu tư của khu vực tư nhân và các hợp đồng dài hạn. Một thỏa thuận hợp tác có thể hỗ trợ mục tiêu LNG của Alaska, nhận được sự ủng hộ từ Tổng thống Trump và tránh thuế quan.

Tuy nhiên, chi phí của dự án cũng là vấn đề mà Nhật Bản lưu tâm. "Ước tính chi phí đường ống hiện tại quá thấp. Tôi nghĩ rằng nó sẽ tốn ít nhất 15 tỷ USD. Các chi phí này cuối cùng sẽ được tính vào giá LNG, và người mua như Nhật Bản sẽ phải trả", cố vấn dầu mỏ địa phương, ông Roger Marks, cho biết.

Nếu không giải quyết được vấn đề về chi phí, sẽ rất khó để huy động vốn và tiếp tục phát triển. Và nếu Anchorage giải quyết tình trạng thiếu khí đốt bằng cách nhập khẩu LNG, kế hoạch xây dựng đường ống có thể sẽ bị hủy bỏ. Một kế hoạch khác đang được đề xuất để nhập khẩu LNG thông qua các bồn chứa và cơ sở dỡ hàng của nhà máy cũ để vận chuyển khí đốt đến Nhật Bản.

"Không nhiều người phản đối dự án này, nhưng cũng không nhiều người nghĩ rằng nó sẽ được xây dựng", nhà báo địa phương Larry Persily cho biết.