Theo Nghị định 70/2025 áp dụng từ 1/6, các hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng trở lên phải áp dụng hoá đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, có kết nối với cơ quan thuế.

Nếu không thực hiện quy định này, có thể sẽ bị phạt cao nhất đến 10 triệu đồng.

Trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính, ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas cho biết, cơ quan thuế có đủ dữ liệu để nắm doanh thu thực tế của các hộ kinh doanh, người nộp thuế cần tuân thủ, tránh phát sinh các rủi ro về pháp luật thuế trong tương lai.

Thứ nhất, cơ quan thuế kiểm tra dòng tiền từ tài khoản cá nhân. Thường các chủ hộ kinh doanh nhận tiền thông qua tài khoản cá nhân của chính họ, nếu dòng tiền phát sinh nhiều và liên tục, cơ quan thuế có quyền yêu cầu kiểm tra dữ liệu này từ phía ngân hàng. Như vậy, nhà chức trách có thể tính và truy thu nghĩa vụ thuế.

Thứ hai, kiểm tra dòng tiền tại các đơn vị vận chuyển như EMS, Viettel Post, Giao hàng tiết kiệm, Giao hàng nhanh. Cơ quan thuế có thể lấy dữ liệu từ các đơn vị này để tổng hợp doanh thu của các cá nhân, hộ kinh doanh.

Thứ ba, kiểm tra dòng tiền từ các sàn thương mại điện tử (TMĐT) như Shopee, Lazada, Tiktok shop... Cơ quan thuế có quyền yêu cầu các đơn vị này cung cấp thông tin dữ liệu để rà soát, kiểm tra.

“Sắp tới, theo quy định mới về việc các sàn TMĐT sẽ kê khai, khấu trừ và nộp thuế thay cho cá nhân, hộ kinh doanh trên sàn. Thuế sẽ được khấu trừ trực tiếp từ doanh số bán hàng và sau đó các sàn online nộp lại cho cơ quan thuế”, ông Tuấn nói thêm.

Thứ tư, nhà chức trách ngành thuế có thể kiểm tra doanh số mua vào. Đối với các hộ kinh doanh, khi mua hàng hoá thì các doanh nghiệp, hộ kinh doanh khác sẽ xuất hoá đơn điện tử cho hộ kinh doanh này. Từ đó, cơ quan thuế sẽ xác định được doanh số mua vào thực tế của một hộ kinh doanh.

“Doanh số mua vào mà lớn hơn 1 tỷ đồng thì theo logic doanh số bán ra chắc chắn sẽ phải lớn hơn”, ông Tuấn khẳng định.

Cuối cùng, cơ quan thuế có thể sẽ quan sát trực tiếp từng hộ kinh doanh. Ví dụ một nhà hàng vị trí đẹp, nấu ăn ngon, khách rất đông nhưng chỉ kê khai doanh thu dưới 1 tỷ/năm chẳng hạn.

Cơ quan thuế xem xét trực tiếp đầy đủ các yếu tố về lượng khách hàng, thực đơn món ăn, ước tính trong ngày có bao nhiêu khách hàng… để ước tính được doanh thu thực tế.

“Nhiều hộ kinh doanh, cơ quan thuế và công an đã đến trực tiếp để kiểm tra máy tính tiền, dữ liệu bán hàng và xác định được doanh thu thực tế”, ông Tuấn dẫn chứng.

Ông Tuấn cho rằng, Luật Quản lý thuế có quy định về nghĩa vụ của người nộp thuế là “tự kê khai, tự chịu trách nhiệm”, và số thuế phải đóng của cá nhân, hộ kinh doanh hiện cũng khá thấp như 1,5%, 4,5% hoặc đối với dịch vụ khoản 7%...

Cùng với đó, thuế hộ kinh doanh khá đơn giản và dễ làm hơn rất nhiều so với mô hình các doanh nghiệp đang phải đóng thuế cho nhà nước ở mức 20%.

“Nếu đang là hộ kinh doanh, nên thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế sẽ tốt hơn cho người nộp thuế. Bởi nếu có kê khai thấp nhằm mục đích trốn thuế thì cũng không bớt được quá nhiều nhưng những rủi ro phải gánh chịu trong tương lại rất lớn. Có thể bị truy thu, tính lại, phạt chậm nộp, cấm xuất nhập cảnh, thậm chí trốn thuế số tiền lớn, cao nhất là khởi tố hình sự”, ông Tuấn khuyến nghị.

Theo quy định tại Nghị định số 70/2025, các hộ kinh doanh thuộc đối tượng phải đăng ký sử dụng hoá đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền nhưng không thực hiện sẽ bị phạt từ 2- 4 triệu đồng đối với một số hành vi. Mức phạt cao nhất lên tới 10 triệu đồng.

Trường hợp hộ kinh doanh đã được cơ quan thuế thông báo về việc chuyển đổi áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền nhưng không thực hiện chuyển đổi thì được xác định là hành vi vi phạm quy định về sử dụng hóa đơn, cơ quan thuế sẽ phối hợp với cơ quan có thẩm quyền để xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật.