Nhận diện những thách thức

Theo Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), tổng kim ngạch thương mại hai chiều của Việt Nam và Trung Quốc chiếm 1/4 tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với thế giới. Riêng về xuất khẩu các mặt hàng nông sản của Việt Nam sang Trung Quốc liên tục tăng trưởng qua từng năm.

Với những điều kiện thuận lợi về mặt vị trí địa lý, văn hóa, thị hiếu và chính sách nhập khẩu, quan hệ thương mại giữa hai nước đang chuyển dịch từ mô hình xuất khẩu tiểu ngạch sang hợp tác chính ngạch, hiện đại và bền vững hơn.

Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) Lê Thanh Hoà cho biết, những năm gần đây, hàng loạt mặt hàng nông sản Việt Nam như sầu riêng, chuối, tổ yến, xoài, chôm chôm… đã được mở cửa thị trường chính ngạch vào Trung Quốc.

Các yêu cầu về tiêu chuẩn, truy xuất nguồn gốc và an toàn thực phẩm ngày càng cao đã thúc đẩy Việt Nam nâng cấp chuỗi giá trị, đầu tư sâu vào công nghệ chế biến, bảo quản, logistics và quản lý chất lượng.

Tuy nhiên, ông Lê Thanh Hoà cũng nhìn nhận, thương mại nông sản Việt - Trung vẫn đang đối mặt với một số thách thức như: hạ tầng logistics và kho lạnh biên giới còn thiếu đồng bộ; quy mô sản xuất nhỏ lẻ.

Bên cạnh năng lực kiểm soát chất lượng, kiểm dịch còn chênh lệch giữa các vùng, thì việc chia sẻ dữ liệu chuỗi cung ứng chưa được kết nối hiệu quả. Những vấn đề này đòi hỏi hai bên cần đẩy mạnh hợp tác ở tầm khu vực và ứng dụng các giải pháp mới mang tính hệ thống.

Đẩy mạnh kết nối giao thương

Việt Nam xác định Trung Quốc là một trong những định hướng trọng tâm trong xuất khẩu nông sản. Chính vì vậy, thời gian qua, đã thường xuyên tổ chức các chương trình xúc tiến thương mại giữa các cơ quan quản lý và DN hai nước, tạo điều kiện thuận lợi để thúc đẩy giao thương.

Bà Tề Bình - Tổng Giám đốc Công ty Quản lý chuỗi cung ứng Sunwah Gelafood (Trung Quốc) cho biết, vừa qua đơn vị đã được tham dự Diễn đàn xúc tiến thương mại giữa các DN Việt Nam - Trung Quốc do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức tại TP Hà Nội.

Khi tham gia diễn đàn, bà Tề Bình và nhiều DN Trung Quốc cũng như các DN xuất khẩu nông sản của Việt Nam đã có cơ hội trao đổi thông tin để hiểu rõ hơn về văn hóa kinh doanh, quy định và xu hướng tiêu dùng của từng thị trường, từ đó có những thoả thuận hợp tác thương mại nông sản.

Nhấn mạnh vai trò quan trọng của thị trường Trung Quốc, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho biết, trong thời gian tới, Bộ sẽ tiếp tục tăng cường hoạt động trao đổi thông tin và hợp tác chuyên môn trong khuôn khổ hợp tác Việt Nam - Trung Quốc. Đặc biệt là về các chính sách, quy định kỹ thuật, kiểm dịch, an toàn sinh học và quản lý vận chuyển sản phẩm động - thực vật.

Bộ cũng sẽ chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tích cực, chủ động phối hợp với cơ quan chuyên môn phía Trung Quốc thực hiện các hoạt động kiểm dịch, kiểm soát lưu thông hàng hóa tại khu vực biên giới theo quy định quốc tế, đảm bảo an toàn và thuận lợi cho thương mại.

Để thúc đẩy liên kết đầu tư chuỗi giá trị nông sản Việt - Trung, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đề nghị các DN tập trung đầu tư vào công nghiệp chế biến sâu, logistics lạnh, thương mại điện tử và tiêu chuẩn hóa vùng nguyên liệu; đồng thời, khuyến khích hình thành trung tâm phân phối nông sản Việt Nam tại Trung Quốc và các khu chế biến liên kết ở biên giới để nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng. 

“Thương mại nông sản Việt - Trung không chỉ mang ý nghĩa kinh tế, mà còn là biểu tượng của sự gắn bó, hợp tác tin cậy và cùng phát triển giữa hai quốc gia. Với tiềm năng, lợi thế và sự đồng thuận cao trong khuôn khổ hợp tác ASEAN - Trung Quốc, chúng ta hoàn toàn có cơ sở để tin tưởng vào một chuỗi cung ứng nông sản hiện đại, an toàn và bền vững, đóng góp thiết thực cho an ninh lương thực khu vực và sự thịnh vượng chung của châu Á…”

Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) Lê Thanh Hoà.