Thị trường hàng hóa toàn cầu tiếp tục biến động trong phiên giao dịch ngày 29/7, phản ánh rõ nét sự phân hóa giữa các nhóm mặt hàng.
Dữ liệu từ Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV) cho thấy giá dầu thô bất ngờ bật tăng gần 4% sau động thái cứng rắn từ Washington liên quan đến căng thẳng leo thang tại Ukraine.
Ngược lại, áp lực dư cung khiến thị trường đậu tương suy yếu rõ rệt. Mặc dù vậy, lực mua cuối phiên đã giúp chỉ số MXV-Index nhích gần 0,5%, chốt ở mức 2.236 điểm.
Theo ghi nhận từ MXV, phiên giao dịch ngày 29/7 đã chứng kiến những phản ứng mạnh của thị trường năng lượng trước khả năng gián đoạn nguồn cung từ Nga. Hàng loạt hãng thông tấn quốc tế đồng loạt đưa tin về tuyên bố mới của Tổng thống Mỹ Donald Trump liên quan đến căng thẳng giữa Nga và Ukraine.
Cụ thể, ông Trump đã rút ngắn thời hạn cho Nga và Ukraine tiến tới thỏa thuận ngừng bắn xuống còn 10 ngày. Nếu không, Washington sẽ áp dụng các biện pháp trừng phạt cứng rắn, trong đó có mức thuế thứ cấp lên tới 100% đối với các khách hàng mua dầu thô từ Nga.
Diễn biến này đã đẩy giá cả hai mặt hàng dầu thô lên mức cao nhất kể từ cuối tháng 6. Kết phiên, giá dầu Brent tăng 3,53%, lên mốc 72,51USD/thùng, trong khi dầu WTI ghi nhận mức tăng 3,75%, dừng ở 69,21USD/thùng.
Theo Phil Flynn, chuyên gia phân tích cấp cao tại Price Futures Group, khả năng nhiều quốc gia đồng minh của Mỹ sẽ cùng tham gia áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với hoạt động xuất khẩu năng lượng của Nga, từ đó làm gia tăng lo ngại về nguy cơ gián đoạn nguồn cung trên thị trường toàn cầu.
Cùng ngày, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết vấn đề nhập khẩu dầu thô Nga đã được thảo luận với các quan chức cấp cao Trung Quốc trong khuôn khổ đàm phán thương mại tại Stockholm (Thụy Điển).
Ông Bessent thông tin thêm Quốc hội Mỹ hiện đang xem xét một dự luật với sự ủng hộ lưỡng đảng, cho phép Chính phủ áp dụng mức thuế lên tới 500% đối với các quốc gia tiếp tục duy trì hoạt động thương mại với Nga, nhấn mạnh quyết tâm siết chặt các biện pháp trừng phạt dành cho các bên liên quan.
Tuy nhiên, phía Trung Quốc cũng nhấn mạnh khả năng độc lập đối với các quyết định giao thương với Nga. Nhìn chung, dù chưa có bước đột phá nào để hướng tới một thỏa thuận mới, cuộc đàm phán thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn diễn ra tốt đẹp trong ngày hôm qua với phản hồi tích cực từ cả hai phía.
Phía Mỹ cho biết Tổng thống Trump vẫn chưa đưa ra quyết định liệu có cho phép kéo dài hiệu lực của thỏa thuận thương mại tạm thời mà hai nước đạt được vào tháng 6 tại Vương quốc Anh hay mức thuế ba chữ số sẽ quay trở lại. Tuy vậy, Bộ trưởng Bessent vẫn nhấn mạnh rằng ông Trump có mong muốn kéo dài hiệu lực của thỏa thuận “đình chiến” với Trung Quốc.
Trong khi đó, Trung Quốc đề cao sự hợp tác giữa hai nước. Đại diện đàm phán thương mại quốc tế của Bộ Thương mại Trung Quốc, ông Lý Thành Cương, cho biết hai nước vẫn sẽ tiếp tục đàm phán và củng cố mối quan hệ thương mại giữa hai bên. Sự lạc quan trong quan hệ thương mại giữa Mỹ với những đối tác thương mại lớn như Trung Quốc hay Liên minh châu Âu (EU) cũng là một tác nhân lớn thúc đẩy đà tăng giá dầu.
Bên cạnh đó, một số chỉ báo kinh tế Mỹ cũng đã được công bố trong ngày hôm qua, hầu hết đều tương đối khả quan, qua đó củng cố đà tăng giá dầu. Báo cáo sơ bộ cho thấy thâm hụt thương mại của Mỹ trong tháng Sáu đã giảm mạnh so với tháng trước đó. Trong khi đó, cả hai chỉ số niềm tin người tiêu dùng tháng Bảy cũng như cơ hội việc làm mới trong tháng Sáu tại Mỹ đều tăng.
Trong một diễn biến khác, giá khí tự nhiên tại Mỹ hiện đã quay trở lại ngưỡng 3 USD/MMBtu; chốt phiên giao dịch ngày hôm qua trên sàn NYMEX ở mốc 3,08 USD/MMBtu, tương ứng với mức tăng khoảng 3,11%. Mức tăng này nhiều khả năng do những dự báo về tình hình nắng nóng quay trở lại nước Mỹ, qua đó gia tăng nhu cầu điện của người dân và kéo theo là nhu cầu đầu vào của các nhà máy điện.
Giá đậu tương tiếp tục rơi xuống mức thấp nhất trong vòng 7 tháng
Ở chiều ngược lại, thị trường nông sản trong phiên hôm qua chứng kiến lực bán áp đảo với 6 trên 7 mặt hàng đồng loạt suy yếu. Giá đậu tương ghi nhận mức giảm hơn 0,7% xuống mức 360 USD/tấn, nối dài đà suy yếu sang phiên thứ 7 liên tiếp. Đây cũng là mức giá thấp nhất trong vòng hơn 7 tháng qua. Theo MXV, triển vọng mùa vụ tích cực đã tạo sức ép lên giá đậu tương trong phiên hôm qua.
Nguồn cung đậu tương tại Mỹ tiếp tục được củng cố với tình hình mùa vụ khả quan. Báo cáo mới nhất từ Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) cho biết 70% diện tích đậu tương trên toàn nước Mỹ hiện đang ở tình trạng "tốt đến xuất sắc," tăng so với mức 68% của tuần trước và cao hơn dự báo của thị trường là 67%.
Tại bang Illinois - vùng sản xuất đậu tương lớn nhất nước, tỷ lệ diện tích đạt chuẩn tốt đến xuất sắc tăng mạnh từ 60% lên 65%.
Bên cạnh yếu tố mùa vụ, nhu cầu nhập khẩu suy yếu cũng tạo áp lực lên thị trường. Số liệu từ Ủy ban châu Âu cho thấy lượng đậu tương nhập khẩu của EU kể từ đầu niên vụ 2025-2026 đến nay đã giảm tới 37% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, Trung Quốc - quốc gia nhập khẩu đậu tương lớn nhất thế giới vẫn chưa ghi nhận thêm đơn đặt hàng nào từ Mỹ cho quý 4, dù đây thường là giai đoạn cao điểm của mùa xuất khẩu.
Các nguồn tin thương mại cho rằng tồn kho bột đậu tương tại Trung Quốc ở mức cao, chủ yếu do hoạt động nhập khẩu mạnh hồi đầu năm và nhu cầu tiêu thụ từ ngành chăn nuôi vẫn yếu.
Ghi nhận trên thị trường quốc tế cũng cho thấy các nhà máy ép dầu Trung Quốc phải bán dầu đậu tương với giá chiết khấu cho Ấn Độ, điều hiếm gặp khi các nhà nhập khẩu Ấn Độ đã mua tới 150.000 tấn dầu đậu tương từ Trung Quốc trong một giao dịch gần đây. Động thái này vừa giúp Trung Quốc giải phóng tồn kho, vừa cho thấy sức ép dư cung tại thị trường này.
Yếu tố chính sách cũng góp phần làm thị trường thêm bất ổn. Hiệp hội các nhà sản xuất nhiên liệu và hóa dầu Mỹ (AFPM) đã gửi thư tới Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) phản đối với kế hoạch nâng hạn ngạch pha trộn nhiên liệu sinh học.
Theo quan điểm của AFPM, nếu áp dụng, kế hoạch này có thể khiến chi phí tuân thủ tăng thêm 70 tỷ USD, từ đó hạn chế nhu cầu tiêu thụ dầu đậu tương - nguyên liệu chính trong sản xuất diesel sinh học.
Trên phương diện thương mại quốc tế, căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc tạm thời hạ nhiệt sau khi hai bên đồng ý gia hạn "thỏa thuận đình chiến thuế quan" thêm 90 ngày. Tuy nhiên, việc chưa ghi nhận bước tiến rõ ràng trong đàm phán khiến triển vọng xuất khẩu đậu tương của Mỹ sang Trung Quốc vẫn còn nhiều ẩn số./.
