Nvidia đã đạt thỏa thuận mua lại các tài sản quan trọng của Groq, startup thiết kế chip tăng tốc trí tuệ nhân tạo hiệu năng cao, với giá khoảng 20 tỷ USD. Thông tin được xác nhận bởi Alex Davis, CEO của Disruptive – quỹ đầu tư đã dẫn dắt vòng gọi vốn gần nhất của Groq vào tháng 9.

Theo Davis, công ty của ông đã đầu tư hơn nửa tỷ USD vào Groq kể từ khi startup này ra đời vào năm 2016 và thương vụ lần này diễn ra khá nhanh chóng. Chỉ ba tháng trước, Groq vừa huy động được 750 triệu USD với mức định giá xấp xỉ 6,9 tỷ USD, thu hút sự tham gia của nhiều nhà đầu tư lớn như BlackRock, Neuberger Berman, Samsung, Cisco, Altimeter và 1789 Capital – nơi Donald Trump Jr. là đối tác.

Groq gia nhập “đội quân AI” của Jensen Huang

Trong bài đăng công bố trên blog, Groq xác nhận đã “ký thỏa thuận cấp phép không độc quyền với Nvidia đối với công nghệ suy luận AI của Groq” nhưng không tiết lộ giá trị chi tiết. Theo thỏa thuận, nhà sáng lập kiêm CEO Jonathan Ross, Chủ tịch Sunny Madra cùng nhiều lãnh đạo cấp cao của Groq sẽ gia nhập Nvidia để “thúc đẩy và mở rộng quy mô công nghệ được cấp phép”.

Dù vậy, Groq cho biết công ty vẫn sẽ tiếp tục hoạt động như một “doanh nghiệp độc lập”, do Giám đốc tài chính Simon Edwards đảm nhiệm vị trí CEO sau thương vụ.

Về phía Nvidia, Giám đốc tài chính Colette Kress từ chối bình luận. Tuy nhiên, Alex Davis tiết lộ rằng Nvidia sẽ tiếp quản gần như toàn bộ tài sản của Groq, ngoại trừ mảng đám mây GroqCloud, vốn vẫn sẽ hoạt động bình thường và không bị ảnh hưởng bởi thương vụ.

Đây là thương vụ lớn nhất trong lịch sử Nvidia. Trước đó, thương vụ lớn nhất mà hãng từng thực hiện là mua lại hãng thiết kế chip Mellanox của Israel với giá gần 7 tỷ USD vào năm 2019. Tính đến cuối tháng 10, Nvidia đang nắm giữ 60,6 tỷ USD tiền mặt và đầu tư ngắn hạn – tăng mạnh so với mức 13,3 tỷ USD vào đầu năm 2023.

Trong email gửi nhân viên, CEO Jensen Huang khẳng định thương vụ sẽ mở rộng đáng kể năng lực của Nvidia: “Chúng tôi có kế hoạch tích hợp chip xử lý độ trễ thấp của Groq vào kiến trúc nhà máy AI của Nvidia, mở rộng nền tảng để phục vụ phạm vi rộng hơn các tác vụ suy luận và xử lý thời gian thực”, Huang viết.

Ông cũng nhấn mạnh Nvidia không mua lại Groq như một công ty hoàn chỉnh, mà chủ yếu là tiếp nhận nhân sự tinh hoa cùng cấp phép sở hữu trí tuệ.

Groq đang hướng tới doanh thu 500 triệu USD trong năm nay, nhờ nhu cầu bùng nổ với chip tăng tốc AI phục vụ quá trình suy luận của các mô hình ngôn ngữ lớn. Theo Alex Davis, Groq không có ý định bán mình, nhưng đã thay đổi kế hoạch khi Nvidia đưa ra đề nghị.

Startup này được thành lập năm 2016 bởi nhóm kỹ sư cũ của Google, trong đó nổi bật là Jonathan Ross – một trong những kiến trúc sư chủ chốt đứng sau TPU, dòng chip AI tùy chỉnh của Google hiện đang là đối trọng của GPU Nvidia trong nhiều ứng dụng AI.

Trong hồ sơ gửi Ủy ban Chứng khoán Mỹ cuối năm 2016, Groq liệt kê Jonathan Ross và Douglas Wightman, cựu kỹ sư Google X, là hai nhà lãnh đạo quan trọng. Tuy nhiên, Wightman đã rời công ty năm 2019.

Groq không phải là cái tên duy nhất nổi lên trong làn sóng AI. Cerebras Systems – một startup chip AI khác – từng có kế hoạch IPO trong năm nay nhưng bất ngờ rút hồ sơ vào tháng 10, dù mới huy động thêm hơn 1 tỷ USD. Công ty cho biết chưa thực hiện IPO “ở thời điểm hiện tại”, song vẫn mong muốn niêm yết sớm nhất có thể.

Cerebras nộp hồ sơ IPO từ cuối năm 2024, với tham vọng cạnh tranh trực diện với Nvidia bằng việc phát triển bộ xử lý dành riêng cho các mô hình AI tạo sinh quy mô lớn.

Thương vụ 20 tỷ USD: Bước đi củng cố vị thế “ông vua AI” của Nvidia

Đây không phải lần đầu Nvidia áp dụng mô hình M&A kiểu “mua tài sản + tuyển lãnh đạo + cấp phép công nghệ”. Tháng 9 vừa qua, hãng đã chi hơn 900 triệu USD để tuyển CEO Rochan Sankar cùng đội ngũ chủ chốt của startup phần cứng AI Enfabrica, đồng thời ký thỏa thuận công nghệ tương tự.

Xu hướng này đang lan rộng trong ngành công nghệ. Meta, Google và Microsoft cũng đã mạnh tay chi tiền trong hai năm qua để thâu tóm nhân tài AI thông qua các thương vụ cấp phép và chuyển giao tương tự.

Trong khi đó, Nvidia đang tận dụng nguồn tiền khổng lồ để đầu tư vào hệ sinh thái AI. Công ty đã rót vốn vào Crusoe – nhà cung cấp hạ tầng năng lượng và AI, Cohere – nhà phát triển mô hình trí tuệ nhân tạo, và tăng đầu tư vào CoreWeave – nhà cung cấp dịch vụ đám mây AI chuẩn bị IPO trong năm nay.

Tháng 9, Nvidia cũng tuyên bố dự định đầu tư tới 100 tỷ USD vào OpenAI, với cam kết triển khai ít nhất 10 gigawatt sản phẩm Nvidia, dù thỏa thuận chính thức vẫn chưa được công bố. Đồng thời, hãng cũng thông báo sẽ đầu tư 5 tỷ USD vào Intel trong khuôn khổ hợp tác chiến lược.

Thương vụ mua tài sản Groq với giá 20 tỷ USD không chỉ khẳng định sức mạnh tài chính của Nvidia, mà còn củng cố chiến lược thống trị thị trường AI bằng cách nắm giữ công nghệ lõi, thu hút nhân sự giỏi và kiểm soát chuỗi giá trị AI toàn cầu.

Trong bối cảnh nhu cầu chip AI không ngừng tăng mạnh, các ông lớn công nghệ đều đang tìm mọi cách giảm phụ thuộc vào Nvidia. Tuy nhiên, với những thương vụ như Groq, Nvidia dường như đang đi trước một bước khi vừa mở rộng sức mạnh phần cứng, vừa đảm bảo lợi thế lâu dài trong cuộc cạnh tranh khốc liệt của kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo.