Nhadautu đã có cuộc trao đổi với ông Phạm Hồng Điệp, Chủ tịch Công ty CP Shinec - người nhiều năm nghiên cứu về mô hình công nghiệp xanh, thông minh để nhìn nhận cơ hội, thách thức và hướng đi đột phá cho Gia Lai mới trong giai đoạn phát triển mới.

Sau sáp nhập, ông nhìn nhận như thế nào về tiềm năng và lợi thế nổi bật của một "Gia Lai mới"?

Ông Phạm Hồng Điệp: Tôi cho rằng, Gia Lai mới đang nắm giữ vị trí chiến lược hiếm có: Vừa là cửa ngõ của Tây Nguyên, vừa giáp duyên hải miền Trung, nằm trên cả trục Bắc - Nam và hành lang Đông - Tây quốc tế.

Sau sáp nhập với Bình Định, Gia Lai trở thành tỉnh có diện tích lớn thứ hai cả nước, với diện tích hơn 21.500 km2; dân số trên 3,5 triệu người với 35 dân tộc, trong đó hơn 65% lao động làm trong lĩnh vực nông nghiệp.

Quy mô này không chỉ mở rộng thị trường nội tỉnh mà còn hình thành vùng nguyên liệu và lực lượng lao động dồi dào, đủ sức đáp ứng cho các dự án công nghiệp quy mô lớn.

Đặc biệt, tỉnh hiện có hơn 600.000 ha rừng và hàng triệu hecta đất nông nghiệp, là nền tảng quan trọng để phát triển các ngành công nghiệp gắn với nông nghiệp, năng lượng và logistics.

Tầm nhìn đến 2030, tỉnh định hướng hình thành ba trung tâm công nghiệp động lực: Tây Pleiku - Chư Sê về chế biến nông - lâm sản và logistics lạnh; Nam An Khê - Kbang về công nghiệp phụ trợ - năng lượng sinh học; và khu kinh tế mở rộng ven biển Quy Nhơn về công nghiệp chế tạo, công nghệ cao.

Sự kết hợp giữa quy mô dân số - diện tích lớn, nguồn lực tự nhiên phong phú và vị trí liên kết vùng chiến lược đã mở ra một hướng đi khác biệt để Gia Lai mới trở thành cực tăng trưởng công nghiệp - logistics của quốc gia.

Hội nghị xúc tiến đầu tư vừa qua đã để lại dấu ấn mạnh mẽ. Tín hiệu tích cực lớn nhất từ sự kiện này là gì?

Ông Phạm Hồng Điệp: Dĩ nhiên, hơn 4,6 tỷ USD, bao gồm cả vốn đăng ký mới và vốn cam kết là một thành công lớn.

Tại Hội nghị xúc tiến đầu tư 2025 này, tỉnh đã trao 27 quyết định chủ trương đầu tư và giấy chứng nhận đăng ký đầu tư với tổng vốn hơn 26.300 tỷ đồng (tương đương trên 1 tỷ USD), đồng thời ký kết 42 biên bản ghi nhớ hợp tác với tổng vốn dự kiến gần 93.400 tỷ đồng (tương đương 3,6 tỷ USD).

Các dự án tập trung vào chế biến - chế tạo, nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo, logistics, dịch vụ - du lịch và hạ tầng đô thị.

Nhưng với quan điểm của cá nhân, dưới góc nhìn của một nhà đầu tư, tín hiệu tích cực lớn nhất chính là niềm tin. Tại Hội nghị, lãnh đạo tỉnh đã cam kết rút ngắn một nửa thời gian cấp phép, thực hiện nguyên tắc "6 rõ - 5 công khai - 3 đồng hành". Đó là nền tảng để doanh nghiệp yên tâm rằng đầu tư tại Gia Lai mới không chỉ là cơ hội, mà là cam kết đồng hành thực chất.

Với kinh nghiệm gắn bó cùng mô hình khu công nghiệp sinh thái, ông đánh giá đâu sẽ là cơ hội đột phá cho Gia Lai trong giai đoạn tới?

Ông Phạm Hồng Điệp: Cơ hội lớn nhất chính là chuyển đổi tư duy: Từ "nông dân - bán thô" sang "doanh nghiệp - chế biến sâu - thương hiệu toàn cầu". Hiện nay, tỷ lệ nông - lâm sản chế biến sâu của Gia Lai còn dưới 20%.

Nếu tận dụng chính sách mới của Chính phủ tại Nghị định 156/2025/NĐ-CP - cho phép cá nhân, hộ gia đình ở nông thôn được vay tối đa 300 triệu đồng không cần tài sản bảo đảm từ ngày 1/7/2025, để hỗ trợ nông dân đầu tư sản xuất, kết hợp với việc hình thành các hợp tác xã kiểu mới và nhà máy chế biến công nghệ cao, thì Gia Lai có thể nâng tỷ lệ chế biến sâu lên ≥ 40% nông sản, 60% lâm sản vào năm 2030.

Khi đó, tổng giá trị xuất khẩu có thể đạt ≥ 1,5-2 tỷ USD/năm, và hơn 50.000 hộ dân sẽ được hưởng lợi trực tiếp từ chuỗi giá trị.

Song song với nông nghiệp chế biến, một cơ hội lớn khác là bất động sản công nghiệp gắn với phát triển các khu, cụm công nghiệp sinh thái và chuyên sâu.

Gia Lai mới sở hữu quỹ đất rộng, địa hình bằng phẳng, lại nằm trên trục kết nối ra cảng Quy Nhơn và các tuyến quốc lộ trọng điểm. Đây là lợi thế để hình thành những khu công nghiệp sinh thái - thông minh, nơi tích hợp công nghiệp chế biến nông – lâm sản, năng lượng tái tạo và logistics lạnh.

Nếu được quy hoạch đồng bộ, các khu công nghiệp này không chỉ giúp sử dụng đất hiệu quả, nâng tỷ lệ lấp đầy, mà còn thu hút nhà đầu tư chiến lược trong các lĩnh vực công nghệ cao, phụ trợ và chế biến sâu.

Khi bất động sản công nghiệp được phát triển theo hướng "xanh - tuần hoàn - chuyên sâu', Gia Lai sẽ vừa giải quyết được điểm nghẽn cũ về hạ tầng, vừa mở ra một hệ sinh thái đầu tư bền vững, trở thành cực tăng trưởng mới của Tây Nguyên - duyên hải miền Trung.

Đâu là giải pháp trọng tâm để Gia Lai mới có thể bứt phá trong giai đoạn 2025-2030?

Ông Phạm Hồng Điệp: Theo tôi, muốn bứt phá, Gia Lai mới cần một tổ hợp giải pháp đồng bộ.

Trước hết, phải tái quy hoạch khu công nghiệp theo các trục động lực – Quốc lộ 19, cao tốc Pleiku - Quy Nhơn - cửa khẩu Lệ Thanh - để gắn hạ tầng công nghiệp với vùng nguyên liệu và cảng biển. Song song, cải cách hành chính phải đi vào thực chất với cơ chế "một cửa nhanh - minh bạch", đảm bảo cấp đất sạch cho nhà đầu tư trong vòng 60 ngày.

Bên cạnh đó, việc triển khai các dự án mẫu tiên phong - như một khu chế biến cà phê, hồ tiêu công nghệ cao ở Tây Pleiku hay một trung tâm năng lượng sinh học - điện gió - điện mặt trời tại Nam An Khê - Kbang - sẽ tạo hạt nhân lan tỏa, kéo theo các doanh nghiệp vệ tinh và hình thành hệ sinh thái xanh - thông minh.

Gia Lai cũng cần chú trọng đào tạo ít nhất 30.000 lao động kỹ thuật đến năm 2030, đồng thời số hóa toàn diện quản trị khu công nghiệp để nâng cao hiệu quả và tăng độ tin cậy với nhà đầu tư quốc tế.

Đặc biệt, tỉnh nên kiến nghị Trung ương áp dụng cơ chế ưu đãi vượt khung, như miễn tiền thuê đất tới 20 năm hoặc ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong 15 năm cho các dự án công nghệ cao, chế biến sâu, sử dụng nhiều lao động địa phương.

Và quan trọng hơn cả, Gia Lai phải đặt mình trong thế liên kết vùng - coi cảng Quy Nhơn, sân bay Phù Cát và hành lang công nghiệp - logistics Đông - Tây là một phần của chiến lược phát triển. Khi những giải pháp này cùng được triển khai, Gia Lai mới có thể thực sự trở thành cực tăng trưởng mới của Tây Nguyên - duyên hải miền Trung.

Gia Lai mới đang đứng trước cơ hội lớn để trở thành cực tăng trưởng mới của Tây Nguyên - duyên hải miền Trung. Điều cần thiết lúc này là sự đồng lòng giữa chính quyền và cộng đồng doanh nghiệp, để mỗi cam kết trở thành hành động, và mỗi hành động mang lại kết quả thực chất cho người dân và nền kinh tế.

Xin trân trọng cảm ơn ông!