Đáng chú ý, không chỉ các tập đoàn lớn được hưởng lợi mà các DN nhỏ và vừa cũng đang khai thác tốt các ưu đãi từ hiệp định. Tỷ lệ DN xem cắt giảm thuế quan là lợi thế then chốt đã tăng vọt từ 29% trong quý II/2024 lên 61% trong cùng kỳ năm nay. Trong đó, một số DN đã có thể định lượng lợi nhuận trực tiếp từ EVFTA, mức tăng trung bình được ghi nhận vào lợi nhuận ròng là 8,7% – với một số DN báo cáo con số ấn tượng lên tới 25%.

Nắm bắt cơ hội và vượt qua lực cản

Không chỉ dừng lại ở các ưu đãi thuế quan, EVFTA còn là chìa khóa giúp DN châu Âu tiếp cận tốt hơn thị trường nội địa đang phát triển nhanh chóng của Việt Nam – từ cơ hội đầu tư FDI được hưởng nhiều chính sách ưu đãi đến hợp tác trong các dự án hợp tác công tư (PPP). Với quy mô dân số 100 triệu người và lực lượng lao động hơn 55 triệu người, Việt Nam đang dần trở thành một hệ sinh thái chiến lược cho các DN châu Âu hội nhập sâu hơn vào các chuỗi cung ứng mới và mở rộng thị trường dài hạn...

Song, các cơ chế thực thi phức tạp vẫn đang là rào cản lớn đối với cộng đồng DN. 37% DN được khảo sát cho biết thường xuyên gặp phải chênh lệch trong định giá hải quan – yếu tố làm gia tăng chi phí và giảm sức cạnh tranh. Ngoài ra, các quy định chưa rõ ràng, thực thi thiếu đồng bộ, cùng sự thiếu nhất quán đang làm giảm hiệu quả thực tế và kìm hãm tiềm năng tối đa của hiệp định.

Ông Jean-Jacques Bouflet - Phó Chủ tịch EuroCham nhận định, một trong những thách thức lớn nhất trong quá trình thực thi EVFTA hiện nay là Quy tắc Xuất xứ – yếu tố then chốt để DN có thể tiếp cận các ưu đãi thuế quan. Tại thời điểm này, định nghĩa chính xác về các yêu cầu mới do Mỹ áp đặt đối với khái niệm hàng hóa "trung chuyển" vẫn còn chưa rõ ràng. "Sự mơ hồ" có thể ảnh hưởng nghiêm trọng khi nguyên liệu nhập khẩu được sử dụng trong quá trình sản xuất tại Việt Nam. Vì vậy, EuroCham tiếp tục ủng hộ việc loại bỏ thêm các rào cản kỹ thuật và phi kỹ thuật trong thương mại, đưa ra những hướng dẫn rõ ràng hơn về mã HS, định giá hải quan và các cơ chế tham chiếu chéo nhất quán giữa các cơ quan hải quan trong và giữa các nước.

“Những biện pháp này là tối quan trọng để tăng cường khả năng phục hồi chuỗi cung ứng và bảo đảm rằng các DN có thể tự tin thích ứng, mở rộng hoạt động để phát huy tối đa tiềm năng, đặc biệt trong bối cảnh môi trường thương mại toàn cầu ngày càng phức tạp” - ông Jean-Jacques Bouflet nói.

Cùng với đó, Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) đã trở thành công cụ không thể thiếu giúp DN đảm bảo tuân thủ quy định, tận dụng ưu đãi thuế quan và xây dựng niềm tin với đối tác quốc tế đã được Việt Nam triển khai để thúc đẩy hơn nữa dòng chảy thương mại... cũng như hiệu suất của các thủ tục hành chính công, triển khai định danh DN thông qua ứng dụng điện tử quốc gia VNeID và công bố Chỉ số FTA.

Các chỉ số kinh tế hiện tại đều cho thấy "kỷ nguyên vươn mình" của Việt Nam đã thực sự bắt đầu – một thời kỳ tăng trưởng và phát triển mạnh mẽ như kỳ vọng của Tổng Bí thư Tô Lâm. Chỉ riêng trong quý I/2025, EuroCham đã tổ chức nhiều tọa đàm chuyên ngành, tham gia đối thoại cấp cao với Thủ tướng Phạm Minh Chính, mang những thông điệp cam kết cải cách của Việt Nam đến với các nhà hoạch định chính sách hàng đầu của Ủy ban châu Âu nhằm hiện thực hóa các mục tiêu tăng trưởng dài hạn.

Chủ tịch EuroCham Bruno Jaspaert