Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương nhân ngày Doanh nhân Việt Nam (13/10), ông Nguyễn Quang Vinh - Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam cho rằng, trong bối cảnh triển khai Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát huy vai trò đội ngũ doanh nhân, cộng đồng doanh nghiệp (DN) cần cùng nhau hành động để Việt Nam phát triển bền vững trong kỷ nguyên xanh, hướng tới mục tiêu “kinh doanh tốt hơn để thế giới tốt hơn”.

- Thưa ông, sau gần 40 năm đổi mới (1986 - 2025), đội ngũ doanh nghiệp và doanh nhân Việt Nam đã có bước phát triển vượt bậc cả về quy mô lẫn chất lượng. Ông có thể khái quát bức tranh tổng thể về cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân Việt Nam hiện nay?

Ông Nguyễn Quang Vinh: Sau gần 40 năm đổi mới, cộng đồng doanh nghiệp và đội ngũ doanh nhân Việt Nam không ngừng trưởng thành, lớn mạnh và có nhiều đóng góp quan trọng vào sự phát triển của đất nước, khẳng định vị thế, uy tín và hình ảnh của Việt Nam trên trường quốc tế.

Số lượng doanh nghiệp ngày một gia tăng, từ con số khoảng 5.000 doanh nghiệp tại thời điểm Luật Doanh nghiệp tư nhân và Luật Công ty năm 1990 có hiệu lực, đến thời điểm 31/12/2024, cả nước có khoảng 940 nghìn doanh nghiệp đang hoạt động, tăng 188 lần, cùng với đó là khoảng 33,335 nghìn hợp tác xã và hơn 5 triệu hộ kinh doanh.

Chỉ tính 9 tháng đầu năm 2025, cả nước gần 145 nghìn doanh nghiệp thành lập mới, tăng 19% so với cùng kỳ năm 2024, với tổng vốn đăng ký đạt hơn 1,4 triệu tỷ đồng, và gần 86,4 nghìn doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, tăng 41,3% so với cùng kỳ năm 2024.

Như vậy, tổng số doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường trong 9 tháng năm 2025 đạt hơn 231 nghìn doanh nghiệp - con số thể hiện niềm tin vững chắc vào môi trường đầu tư kinh doanh ở Việt Nam và vào đường lối của Đảng, chính sách và điều hành của Chính phủ. Theo báo cáo mới nhất của Bộ Tài chính thì đến thời điểm 13/10/2025, chúng ta đã có khoảng 1 triệu doanh nghiệp đang hoạt động.

Về đội ngũ doanh nhân, nếu theo nghĩa rộng, doanh nhân là người làm kinh doanh thì đội ngũ doanh nhân Việt Nam đã lên đến hơn chục triệu người; còn nếu theo nghĩa hẹp, chỉ tính các doanh nhân là người đứng đầu, lãnh đạo doanh nghiệp thì số lượng cũng lên đến hơn 1 triệu người.

Không chỉ lớn mạnh về quy mô, chất lượng của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời gian qua cũng không ngừng được cải thiện, từng bước đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thực tiễn. Đội ngũ doanh nhân Việt Nam đang dần tạo lập cho mình một hệ giá trị như: Có lòng yêu nước, có tinh thần sáng tạo, có khát vọng cống hiến. Đa số doanh nhân có tinh thần trách nhiệm và ý thức thượng tôn pháp luật.

Đội ngũ doanh nhân, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam lớn mạnh đã và đang đóng góp ngày càng quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội đất nước. Khu vực doanh nghiệp hiện đóng góp khoảng 60% GDP, 98% tổng kim ngạch xuất khẩu và tạo việc làm cho khoảng 85% lao động cả nước. Các doanh nhân, doanh nghiệp chính là lực lượng xung kích, chủ lực trong việc thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, góp phần quan trọng đưa đất nước ra khỏi tình trạng kém phát triển trở thành nước đang phát triển có thu nhập trung bình.

- Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị đặt mục tiêu xây dựng cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam phát triển bền vững, có năng lực cạnh tranh cao, hội nhập sâu với khu vực và thế giới. Theo ông, đội ngũ doanh nhân Việt Nam cần phát huy vai trò như thế nào để hiện thực hóa các mục tiêu này?

Ông Nguyễn Quang Vinh: Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị là một trong những nghị quyết trụ cột, khẳng định rõ kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia. Đây là bước tiến rất lớn về nhận thức và hành động, thể hiện quyết tâm của Đảng và Nhà nước trong việc tạo lập môi trường thuận lợi để kinh tế tư nhân phát triển thực chất, bền vững và hội nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Nghị quyết 68 không chỉ mở ra cơ hội, mà còn đặt ra trách nhiệm và lời kêu gọi hành động mạnh mẽ đối với cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam. Tôi cho rằng, để thực sự trở thành một trong những động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, doanh nghiệp tư nhân Việt Nam cần chuyển mình toàn diện trên một số phương diện trọng yếu.

Thứ nhất, đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh. Doanh nghiệp cần đầu tư mạnh mẽ hơn vào nghiên cứu - phát triển, tạo ra sản phẩm và dịch vụ mang giá trị gia tăng cao, khác biệt rõ ràng trên thị trường. Không chỉ dừng ở thị trường trong nước, doanh nghiệp Việt cần tự tin bước ra quốc tế, tham gia sâu hơn vào các chuỗi cung ứng toàn cầu.

Thứ hai, tận dụng công nghệ số như một đòn bẩy để nâng cao hiệu quả hoạt động. Chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, tự động hóa quy trình - tất cả đều giúp doanh nghiệp tối ưu hóa nguồn lực, giảm chi phí và hiểu khách hàng tốt hơn để ra quyết định nhanh và chính xác.

Thứ ba, hướng tới phát triển bền vững và kinh tế xanh. Doanh nghiệp không thể chỉ nghĩ đến lợi nhuận ngắn hạn mà cần tích hợp các yếu tố Môi trường - Xã hội - Quản trị (ESG) vào chiến lược kinh doanh, chuyển đổi mô hình sản xuất theo hướng tuần hoàn, xanh hóa chuỗi cung ứng, sử dụng hiệu quả tài nguyên và giảm phát thải.

Thứ tư, phát triển nguồn nhân lực và xây dựng văn hóa doanh nghiệp. Đây là nền tảng của mọi sự phát triển. Doanh nghiệp cần đầu tư đào tạo kỹ năng số, tư duy sáng tạo cho người lao động, đồng thời xây dựng văn hóa liêm chính, minh bạch, đề cao đạo đức kinh doanh và tinh thần trách nhiệm xã hội.

Thứ năm, tăng cường kết nối, hợp tác giữa các khu vực kinh tế - giữa doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp FDI. Một doanh nghiệp đơn lẻ không thể tạo ra sức bật cho nền kinh tế, nhưng một hệ sinh thái doanh nghiệp gắn kết chặt chẽ, chia sẻ và cùng đổi mới, chắc chắn sẽ làm được.

Khi cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam cùng hành động, cùng hướng tới phát triển xanh, bao trùm và bền vững, tôi tin rằng chúng ta sẽ có một khu vực tư nhân đủ mạnh để hiện thực hóa khát vọng “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

- Với vai trò là tổ chức đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp, VCCI đã và sẽ triển khai những chương trình, sáng kiến cụ thể nào nhằm đưa tinh thần của Nghị quyết 68 vào thực tiễn, góp phần thúc đẩy doanh nghiệp Việt Nam phát triển theo hướng xanh, bao trùm và bền vững trong kỷ nguyên mới, thưa ông?

Ông Nguyễn Quang Vinh: Trước hết, có thể nói Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị là một dấu mốc hết sức quan trọng, thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng trong việc phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong giai đoạn mới - giai đoạn của chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và phát triển bền vững, bao trùm. Với vai trò là tổ chức quốc gia đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp, VCCI nhận thức rất rõ trách nhiệm tiên phong trong việc lan tỏa tinh thần của Nghị quyết này vào thực tiễn đời sống kinh doanh.

Trong thời gian qua, liên quan đến nhiệm vụ hỗ trợ doanh nghiệp phát triển bền vững, VCCI đã chủ động triển khai nhiều chương trình cụ thể nhằm thúc đẩy doanh nghiệp Việt Nam phát triển bền vững. Có thể kể đến như: (1) Chương trình Doanh nghiệp bền vững Việt Nam (CSI) - một sáng kiến tiêu biểu của VCCI và VBCSD, giúp doanh nghiệp tự đánh giá, cải thiện năng lực quản trị theo các tiêu chí môi trường, xã hội và quản trị (ESG); đồng thời hình thành chuẩn mực kinh doanh có trách nhiệm phù hợp với xu hướng toàn cầu. (2) Sáng kiến Net Zero cho doanh nghiệp Việt Nam, hỗ trợ doanh nghiệp nhận diện lộ trình giảm phát thải, nâng cao năng lực tiếp cận tài chính xanh và tham gia vào các chuỗi cung ứng bền vững. (3) Chương trình nâng cao năng lực chuyển đổi số xanh, kết hợp giữa chuyển đổi số và tăng trưởng xanh, giúp doanh nghiệp – đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ – ứng dụng công nghệ để tối ưu nguồn lực, giảm phát thải và gia tăng năng suất. (4) Các diễn đàn đối thoại chính sách, tiêu biểu là Diễn đàn Doanh nghiệp Phát triển bền vững Việt Nam (VCSF), nơi VCCI tập hợp ý kiến, kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp, qua đó tham mưu, đề xuất với Chính phủ các cơ chế, chính sách thúc đẩy môi trường kinh doanh minh bạch, bình đẳng và bền vững hơn.

Trong thời gian tới, ngoài các hoạt động trên, VCCI sẽ tiếp tục cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết 68-NQ/TW liên quan đến việc hỗ trợ doanh nghiệp phát triển theo hướng xanh, bao trùm và bền vững bằng ba nhóm hành động trọng tâm: Thứ nhất, đưa phát triển bền vững trở thành văn hóa cốt lõi của doanh nghiệp Việt Nam, thông qua đào tạo, truyền thông và tôn vinh các điển hình tiên tiến.

Thứ hai, đồng hành cùng Chính phủ trong việc hoàn thiện thể chế kinh tế xanh, tuần hoàn và bao trùm, tạo môi trường thuận lợi để doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế.

Thứ ba, tăng cường hợp tác quốc tế, huy động nguồn lực tri thức, tài chính và công nghệ nhằm hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam hội nhập sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu theo hướng xanh và có trách nhiệm.

Tôi tin rằng, với sự vào cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và các đối tác phát triển, Nghị quyết 68-NQ/TW sẽ không chỉ là định hướng chính trị, mà còn trở thành động lực hành động thực tế, góp phần kiến tạo một nền kinh tế Việt Nam xanh, bao trùm và bền vững - nơi doanh nghiệp là trung tâm và doanh nhân là lực lượng tiên phong của thời đại mới.

Ông Nguyễn Quang Vinh: Nhân Ngày Doanh nhân Việt Nam 13/10, tôi xin gửi lời chúc mừng trân trọng nhất tới cộng đồng doanh nhân Việt Nam - những người đang không ngừng đổi mới, sáng tạo và kiên định theo đuổi con đường phát triển bền vững.

Trong kỷ nguyên của chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo chính là chìa khóa giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, thích ứng linh hoạt và tạo ra giá trị lâu dài cho xã hội. Phát triển bền vững không còn là lựa chọn, mà là con đường tất yếu để doanh nghiệp Việt Nam khẳng định vị thế và bản lĩnh trên trường quốc tế.

Tôi tin rằng với tinh thần dấn thân, khát vọng vươn lên và trách nhiệm với cộng đồng, doanh nhân Việt Nam sẽ tiếp tục là lực lượng tiên phong, góp phần kiến tạo một nền kinh tế xanh, bao trùm và bền vững - nơi tăng trưởng kinh tế luôn song hành cùng tiến bộ xã hội và bảo vệ môi trường. VCCI và Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam sẽ luôn đồng hành, tiếp sức để hành trình đó trở thành hiện thực.

- Xin cảm ơn ông!

Ông Nguyễn Quang Vinh - Phó Chủ tịch VCCI, Chủ tịch Hội đồng doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam: Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị là một dấu mốc hết sức quan trọng, thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng trong việc phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong giai đoạn mới.