Tại phiên họp chuyên đề Ủy ban I về công nghệ tài chính và tài sản số ngày 30/9 do Ban nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) tổ chức vào chiều 30/9, ông Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME), đề xuất thành lập một ngân hàng số chuyên biệt phục vụ doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) và hộ kinh doanh.

Ông Thân cho hay Việt Nam hiện đã có đủ điều kiện về công nghệ và quan trọng hơn là chủ trương cởi mở từ lãnh đạo cấp cao để triển khai mô hình này. Ngân hàng số sẽ là giải pháp quan trọng giúp SME và hộ kinh doanh tiếp cận nguồn vốn, tháo gỡ những vướng mắc cố hữu trong việc vay tín chấp hay vay với lãi suất cao.

Đồng quan điểm, ông Lê Văn Thành, Phó tổng giám đốc Ngân hàng số Vikki, cho hay, số lượng SME tại Việt Nam rất lớn. Chúng ta mong muốn các doanh nghiệp nhỏ này phát triển và thực tế đã có cơ chế hỗ trợ. Nhưng để phát triển, doanh nghiệp phải có vốn, phải có tổ chức cấp tín dụng. Nhiều doanh nghiệp nhỏ lại không đủ điều kiện vay vốn theo quy trình thông thường. Vì vậy, họ cần một cơ chế đặc thù.

Theo ông Thành, một hướng đi có thể là xây dựng ngân hàng số chuyên cấp tín dụng, triển khai chính sách và tư vấn tài chính phát triển cho SME. Quy trình cấp tín dụng cũng có thể được thiết kế đơn giản hơn, dựa trên chính dữ liệu giao dịch và hóa đơn điện tử - điều mà Nhà nước đang khuyến khích trong thanh toán không tiền mặt.

Ông Jonas Eichhorst, Tổng giám đốc điều hành Ngân hàng số Timo by BVBank, đánh giá ngân hàng số cho SME rất thiết thực và đúng với nhu cầu của nền kinh tế. Nhưng để làm được cần có công nghệ và ngay cả SME cũng phải chuyển đổi.

Tuy nhiên, bà Nguyễn Thị Phương Thảo, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Sovico, lưu ý rằng một ngân hàng số cho SME thực sự là không đơn giản. Bởi bên cạnh vấn đề về ứng dụng công nghệ, việc thành lập này cũng yêu cầu các cơ chế, chính sách về việc cho vay dưới chuẩn, dẫn tới câu hỏi về việc đánh giá, chấm điểm xếp hạng của NHNN theo các tiêu chuẩn.

Một rào cản khác là hạ tầng pháp lý cho chữ ký số, hợp đồng điện tử, giao dịch số và công nhận các giải pháp xác thực như blockchain trong lĩnh vực ngân hàng. Nếu không được xử lý đồng bộ, việc vận hành ngân hàng số sẽ khó đạt hiệu quả như kỳ vọng.

Dưới góc độ doanh nghiệp, bà Đinh Thị Thúy, Phó chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Misa, cho hay Misa hiện có hơn 350.000 khách hàng, hợp tác với gần 10 ngân hàng và đã triển khai nền tảng Misa Lending cho vay tín chấp dựa trên dữ liệu kế toán điện tử.

Theo bà Thúy, tỷ lệ SME được duyệt vay qua hệ thống này cao gấp 10 lần so với trước, với khoảng 30.000 tỷ đồng đã được giải ngân trong hai năm qua. Điều này cho thấy công nghệ số có thể giải quyết bài toán vốn cho SME nếu được triển khai đúng cách.