Thoát hiểm ngoạn mục

Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa công bố kế hoạch áp thuế 100% đối với các sản phẩm nhập khẩu có chứa chip bán dẫn, nhưng sẽ miễn trừ cho các công ty chuyển hoạt động sản xuất về Mỹ như Apple.

Thông báo này được đưa ra ngay sau khi CEO Apple Tim Cook và Tổng thống Trump công bố một kế hoạch đầu tư mới trị giá 100 tỷ USD tại Phòng Bầu dục.

Tuyên bố của TT Trump được xem là một thắng lợi lớn đối với Táo khuyết và CEO Tim Cook, vốn phải đối mặt với các mối đe dọa thuế quan leo thang từ chính sách của ông Trump, trước thách thức làm tăng chi phí sản xuất cho iPhone và máy tính chủ lực.

Trước đó, vào thứ Tư (6/8), Giám đốc điều hành Apple Tim Cook và Tổng thống Donald Trump đã công bố rằng Apple sẽ chi thêm 100 tỷ USD cho các công ty và nhà cung cấp tại Mỹ trong vòng bốn năm tới.

Apple cho biết khoản đầu tư này sẽ khuyến khích các công ty nước ngoài mua nhiều linh kiện sản xuất tại Mỹ hơn. Cam kết này là phần bổ sung cho khoản đầu tư 500 tỷ USD mà Apple đã thông báo vào tháng Hai.

“Đây là khoản đầu tư lớn nhất mà Apple từng thực hiện ở Mỹ và bất kỳ nơi nào khác”, Tổng thống Trump nói. “Như các bạn biết, Apple đã từng đầu tư một chút ở các quốc gia khác, tôi sẽ không nói cụ thể, nhưng vài quốc gia, và bây giờ họ đang trở về nhà”.

Ông Trump cho biết ông kỳ vọng sẽ có nhiều nhà máy mới được xây dựng tại Mỹ nhờ các chính sách của mình.

“Có rất nhiều nhà máy và cơ sở đang được xây dựng hoặc sắp được khởi công”, Trump nói. “Tôi không thể nói chính xác khi nào, nhưng tôi muốn được thấy điều đó trong vòng một năm tới”.

Trong một cuộc gọi với các nhà phân tích vào tuần trước, CEO Tim Cook cho biết trong khi Apple cố gắng tối ưu hóa chuỗi cung ứng của mình, cuối cùng công ty sẽ "làm nhiều hơn" tại Mỹ.

Chương trình sản xuất tại Mỹ của Apple

Hôm 6/8, Apple thông báo thành lập chương trình mang tên American Manufacturing Program (Chương trình Sản xuất tại Mỹ), với sự tham gia của các đối tác lớn như Corning, Coherent, GlobalWafers, Applied Materials, Texas Instruments, Samsung, GlobalFoundries, Amkor và Broadcom.

Trong đó, Apple cho biết sẽ chi 2,5 tỷ USD để mở rộng lớn với Corning – công ty sản xuất kính cho iPhone tại Kentucky. Apple xác nhận rằng toàn bộ kính dùng cho iPhone và Apple Watch sẽ được sản xuất tại Mỹ trong nhà máy của Corning.

Tại Nhà Trắng, Tim Cook đã tặng Tổng thống Trump một món quà lưu niệm làm từ kính của Corning.

Apple cũng tiết lộ họ đã ký một thỏa thuận cung ứng nhiều năm với Coherent để sản xuất laser cho hệ thống nhận diện khuôn mặt (Face ID) trên iPhone.

Hãng sản xuất iPhone cho biết chuỗi cung ứng tại Mỹ của họ sẽ sản xuất hơn 19 tỷ con chip cho các sản phẩm trong năm nay. Con số này bao gồm cả các chip do TSMC sản xuất tại Arizona, cũng như wafer sản xuất bởi GlobalWafers và chip đến từ Texas Instruments.

Táo khuyết sẽ hợp tác với Texas Instruments để lắp đặt thêm các thiết bị sản xuất tại các nhà máy ở Utah và Texas. Trong khi đó, GlobalFoundries, một xưởng đúc chip của Mỹ chuyên sản xuất các chip thế hệ cũ cho chính phủ Mỹ, sẽ sản xuất công nghệ sạc không dây cho Apple tại New York.

Mục tiêu của Apple là xây dựng một chuỗi cung ứng “từ đầu đến cuối” (end-to-end), nghĩa là mọi công đoạn trong quá trình sản xuất chip – từ wafer cho đến thành phẩm – đều có thể được thực hiện trên đất Mỹ.

Trước đó trong năm, Apple cũng đã thông báo đầu tư 500 triệu USD vào một công ty khai thác đất hiếm và xây dựng các máy chủ AI tại một nhà máy ở Texas.

“Ồ, tôi rất thích việc các bạn đang làm điều này”, ông Trump nói sau khi đọc danh sách các dự án của Apple.

Theo CEO Tim Cook, Tổng thống Trump đã có những lời động viên về những nỗ lực này, nhưng ông cũng yêu cầu chúng tôi suy nghĩ thêm về những gì có thể cam kết thực hiện. “Thưa Tổng thống, chúng tôi đã tiếp nhận thử thách đó một cách nghiêm túc”, Cook cam kết.

Không phải lần đầu Apple cam kết với Mỹ

Mặc dù vậy, Tổng thống Trump trong quá khứ từng nhiều lần chỉ trích Apple vì không sản xuất iPhone tại Mỹ – điều mà Apple chưa bao giờ ngụ ý sẽ thực hiện.

Các chuyên gia cho rằng việc chuyển sản xuất một sản phẩm điện tử phức tạp và có số lượng lớn như iPhone về Mỹ là vô cùng tốn kém và có thể mất nhiều năm.

Khi được hỏi về khả năng sản xuất iPhone ở Mỹ, Cook cho biết nhiều linh kiện bên trong iPhone đã được sản xuất tại Mỹ.

“Nếu nhìn vào phần lớn sản phẩm, chúng tôi đang sản xuất nhiều chip tại Mỹ, làm kính tại Mỹ, và cả mô-đun Face ID cũng được sản xuất ở đây,” Cook nói.

Đây không phải là lần đầu tiên Apple công bố cam kết chi tiêu lớn tại Mỹ. Năm 2018, dưới áp lực của chính quyền Trump, Apple từng cam kết chi 350 tỷ USD trong 5 năm, tức khoảng 70 tỷ USD mỗi năm.

Đến năm 2021, Apple nâng mức này lên 430 tỷ USD trong 5 năm, tương đương 86 tỷ USD mỗi năm.

Thông báo mới nhất hôm thứ Tư nâng tổng đầu tư của Apple tại Mỹ lên 600 tỷ USD trong 4 năm, tức khoảng 125 tỷ USD mỗi năm – mức cam kết lớn nhất từ trước đến nay.

Nhiều dự án trong số này đã được triển khai thực tế, mặc dù Apple không công bố số chi tiêu tại Mỹ theo từng năm, và các nhà cung cấp cũng không tiết lộ cụ thể doanh thu từ Apple.

Apple hiện đang phải đối mặt với nhiều mức thuế nhập khẩu mới, có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận. Hãng hiện đang phải chịu thuế quan cho hàng nhập khẩu từ Trung Quốc trong năm nay, và sẽ còn đối mặt với thuế nhập khẩu cao hơn đối với chip và bán dẫn khi chính phủ Mỹ hoàn tất cuộc điều tra Section 232.

Vào tháng 5, Apple cho biết phần lớn iPhone bán ra tại Mỹ hiện được lắp ráp tại Ấn Độ nhằm tránh thuế quan Trung Quốc. Mặc dù mức thuế đối với Ấn Độ sẽ tăng lên 25%, các nguồn tin từ Nhà Trắng nói với CNBC rằng Apple “gần như không bị ảnh hưởng”. Tuy nhiên, Apple vẫn cho biết thuế quan có thể khiến hãng thiệt hại 1,1 tỷ USD trong quý hiện tại.

Trước đó vào năm 2017, Apple từng công bố thành lập quỹ sản xuất trị giá 1 tỷ USD để hỗ trợ các nhà cung ứng Mỹ. Năm nay, quỹ này đã được nâng lên thành 10 tỷ USD. Corning – công ty tham gia trong thông báo hôm thứ Tư – từng nhận được hai cam kết công khai từ quỹ này của Apple.

Năm 2021, Apple cho biết chi tiêu tại Mỹ đã vượt quá cam kết ban đầu năm 2018. Khi đó, Apple cho biết sẽ đầu tư 10 tỷ USD vào trung tâm dữ liệu tại các bang North Carolina, Oregon, Nevada, Arizona và Iowa – và đến nay Apple đã vận hành trung tâm dữ liệu tại tất cả các bang này.

Trong thông báo mới, Apple cũng cho biết họ sẽ mở rộng thêm các trung tâm dữ liệu tại North Carolina, Iowa, Nevada và Oregon.