CEO IgniteTech và quyết định gây chấn động giới công nghệ

Đầu năm 2023, ông Eric Vaughan, CEO của “ông lớn” phần mềm doanh nghiệp IgniteTech đã đưa ra quyết định được coi là táo bạo nhất trong sự nghiệp hàng chục năm của mình: cắt giảm và thay thế gần 80% nhân sự trong vòng một năm.

Lý do, theo ông, xuất phát từ sự cấp bách trong việc chuyển đổi sang trí tuệ nhân tạo sinh (generative AI), công nghệ mà CEO Vaughan tin là “mang tính sống còn” cho tương lai doanh nghiệp.

Chia sẻ với Fortune, ông Vaughan cho biết ông và các cộng sự đã dự đoán được tương lai AI sẽ là bước ngoặt không thể bỏ qua. “Đầu năm 2023, chúng tôi đã nhìn thấy ánh sáng. Nếu không đi trước về AI, ngay cả doanh nghiệp mạnh nhất cũng có thể sụp đổ”, ông chia sẻ.

Khi đó, IgniteTech đã ngay lập tức tiến hành tổ chức một cuộc họp toàn cầu trực tuyến, với thông điệp duy nhất: tất cả sẽ xoay quanh AI. Để thúc đẩy sự chuyển đổi, công ty thậm chí chi tới 20% quỹ lương cho các chương trình đào tạo.

Ông Vaughan mô tả chiến dịch này như một “món quà” dành cho nhân viên. Theo ông, trong khi chiến dịch được triển khai, nhân viên được hoàn tiền khi mua công cụ AI, tham gia khóa học prompt engineering, tiếp cận chuyên gia bên ngoài. Đáng chú ý, công ty còn phát minh “AI Monday” – ngày thứ Hai AI khi toàn bộ nhân viên chỉ được phép làm việc liên quan đến AI, không cuộc gọi khách hàng, không ngân sách, chỉ tập trung vào dự án AI.

Tuy nhiên, khoản đầu tư khổng lồ này lại vấp phải sự phản kháng dữ dội. Thậm chí, ông Vaughan thừa nhận nhiều nhân viên không chỉ phản đối, mà còn chủ động phá hoại nỗ lực triển khai.

Bất ngờ nhất, nhóm phản đối mạnh mẽ nhất không phải marketing hay bán hàng, mà chính là đội ngũ kỹ thuật, những người cho rằng AI còn nhiều hạn chế, thay vì tập trung vào tiềm năng. Trước tình hình đó, ông Vaughan đã quyết định thay đổi chiến lược: dừng việc thuyết phục những người chống đối, thay vào đó tập trung tuyển dụng những “Chuyên gia đổi mới AI”, những nhân sự vốn đã có niềm tin vào công nghệ.

Ông thừa nhận đây là giai đoạn “cực kỳ khó khăn”, nội bộ như “bị đảo lộn”, nhưng coi đó là bước tất yếu để xây dựng lại văn hóa. Tương tự IgniteTech, nghiên cứu của WRITER năm 2025 cũng cho thấy bức tranh tương tự: cứ ba nhân viên thì có một người thừa nhận từng phá hoại việc triển khai AI tại công ty.

Đáng lưu ý, tỷ lệ này ở Millennials và Gen Z lên tới 41%. Họ từ chối dùng AI, cố tình tạo ra kết quả kém chất lượng, hoặc né tránh đào tạo. Nguyên nhân không chỉ đến từ nỗi sợ bị thay thế, mà còn vì sự thất vọng với công cụ chưa hiệu quả và chiến lược lãnh đạo thiếu rõ ràng.

Ông Kevin Chung, Giám đốc Chiến lược của WRITER, nhận định yếu tố con người chính là rào cản lớn nhất: “Khi được đưa một công cụ không đáp ứng kỳ vọng, nhân viên dễ nảy sinh tâm lý phá hoại, tự làm theo cách riêng. Đây là điều doanh nghiệp không hề mong muốn”.

Thành quả sau cú “tái cấu trúc đau đớn”

Bằng cách loại bỏ sự trì trệ và tập trung vào lực lượng lao động mới, IgniteTech đã đạt được nhiều kết quả ấn tượng. Đến cuối năm 2024, công ty tung ra hai giải pháp AI đang chờ cấp bằng sáng chế, trong đó có nền tảng Eloquens AI, hệ thống tự động hóa email thông minh.

Đáng chú ý, quá trình phát triển sản phẩm rút ngắn đáng kể: chỉ mất bốn ngày để tạo ra một công cụ sẵn sàng thương mại hóa, điều từng là bất khả thi với mô hình cũ.

Về tài chính, IgniteTech không chỉ tiếp tục duy trì sức mạnh vượt trội mà còn có nhiều phát triển tích cực. Theo tiết lộ của ông Vaughan, công ty đạt doanh thu hàng trăm triệu USD và khép lại năm 2024 với EBITDA gần 75%, một con số hiếm thấy trong ngành phần mềm. Chưa kể, chỉ trong thời gian ngắn, IgniteTech cũng hoàn tất nhiều thương vụ thâu tóm trong đó có thương vụ khổng lồ với Khoros, qua đó củng cố vị thế trên thị trường toàn cầu.

“Khi bạn trao cho con người khả năng nhân lên sức mạnh của chính họ, tốc độ làm việc tăng lên vượt bậc”, ông Vaughan nhấn mạnh.

Đáng chú ý, ông Eric Vaughan cùng IgniteTech không phải là doanh nghiệp duy nhất đối diện với lựa chọn khó khăn giữa “tái đào tạo” và “thay thế”.

Ông Joshua Wöhle, CEO Mindstone, công ty đào tạo kỹ năng AI cho rằng có hai mô hình nổi bật là Ikea và Klarna. Trong khi Ikea chọn con đường đào tạo lại nhân viên, khẳng định triết lý “AI vì con người”, chỉ dùng công nghệ để tự động hóa các tác vụ đơn giản, từ đó giải phóng thời gian cho công việc sáng tạo. Ngược lại, Klarna cắt giảm nhân sự đáng kể nhờ AI, đặt ưu tiên vào hiệu quả chi phí và tốc độ vận hành.

Tuy vậy, CEO Wöhle nhận định việc “bổ sung” năng lực con người vẫn tốt hơn “tự động hóa” hoàn toàn, vì cuối cùng, văn hóa và niềm tin mới là yếu tố quyết định sự thành công của AI trong doanh nghiệp.

Đây cũng chính là bài học được ông Vaughan rút ra sau khi phải hy sinh phần lớn nhân sự: thay đổi kỹ năng có thể mua được bằng đào tạo, nhưng thay đổi tư duy thì gần như bất khả thi.

Các chuyên gia trong ngành cũng nhấn mạnh doanh nghiệp triển khai AI thành công thường có chiến lược bài bản, gắn công nghệ với mục tiêu dài hạn và tạo ra niềm tin trong nội bộ. Trong khi đó, đầu tư mà thiếu sự đồng lòng sẽ chỉ “đốt tiền”.

Trước đó, ông Vaughan từng khẳng định: “Văn hóa cần được xây dựng. Cuối cùng, chúng tôi buộc phải tuyển những người vốn đã đồng quan điểm. Thay đổi tư duy khó hơn nhiều so với bổ sung kỹ năng”.

Câu chuyện IgniteTech không chỉ là bài học về quản trị khủng hoảng nhân sự trong kỷ nguyên AI, mà còn phản ánh thách thức lớn hơn của toàn bộ ngành công nghệ và tài chính: làm thế nào để cân bằng giữa đổi mới nhanh chóng và sự gắn kết bền vững trong tổ chức.

Khi AI ngày càng trở thành yếu tố cốt lõi, những quyết định táo bạo như của CEO Vaughan có thể sẽ không còn hiếm gặp, và thị trường sẽ là nơi phán xét cuối cùng liệu con đường nào bền vững hơn.