Theo Báo cáo tài chính hợp nhất quý III/2021 của Công ty Gang thép Thái Nguyên (TISCO), tính đến ngày 30.9, chi phí xây dựng của Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn II (TISCO II) là hơn 5.906 tỉ đồng, tăng hơn 241 tỉ đồng so với đầu năm.
Sau 14 năm xây dựng, mở rộng, đến nay, TISCO II vẫn đang trong trình trạng "đắp chiếu" và là dự án đầy tai tiếng của Gang thép Thái Nguyên.
TISCO II có tổng mức đầu tư ban đầu hơn 3.800 tỉ đồng nhưng trên thực tế đến nay, số tiền đổ vào dự án này đã lên tới gần 6.000 tỉ đồng. Tuy vậy, đổi lại chỉ là cỏ dại mọc khắp nhà máy, ống thép, khung nhà, thiết bị hoen gỉ phơi nắng mưa.
Cuối tháng 4.2021, các cơ quan tố tụng đã tiến hành điều tra xét xử “đại án” gây thất thoát 830 tỉ đồng đối với gần 20 bị cáo xảy ra tại Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty CP Gang thép Thái Nguyên với những bản án thích đáng.
TISCO phải chịu áp lực ngày càng lớn, thậm chí đang đứng trước bờ vực đổ vỡ, bởi hậu quả do TISCO II để lại. Một số chuyên gia nhận định, nếu tiếp tục kéo dài tình trạng “đắp chiếu” thì thời gian tới nhiều khả năng TISCO sẽ không trụ vững.
Cùng với đó là dàn máy móc, thiết bị với giá trị vài nghìn tỉ đồng đã được đầu tư sẽ không còn giá trị bởi hư hỏng theo thời gian và lạc hậu về công nghệ.
Hơn 1 thập kỷ không về đích
Dự án TISCO II khởi công tháng 9.2007 với tổng mức đầu tư 3.843 tỉ đồng, đơn vị trúng thầu thiết kế, lắp đặt, chuyển giao (gói thầu EPC số 01) là Tập đoàn Khoa học Công nghệ và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC), thời gian thực hiện dự án là đến hết năm 2014.
Tháng 5.2013, Chủ tịch HĐQT TISCO quyết định phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án lên hơn 8.104 tỉ đồng (tăng 4.261 tỉ đồng). Tuy nhiên, từ đó đến nay, dự án nằm bất động vì không bố trí được vốn.
Trên thực tế, gói thầu EPC số 01 do MCC thực hiện đã tạm dừng thi công từ năm 2013, các hạng mục đều đang xây dựng dở dang, cả dự án “đắp chiếu”, nhưng tổng giá trị TISCO đã thanh toán cho dự án là khoảng 4.421 tỉ đồng, trong đó vốn vay ngân hàng là gần 3.900 tỉ đồng, còn lại là vốn tự có.