Hoàn thành kiểm tra 18/20 DN chế biến hạt điều

Trong quá trình kiểm soát hoạt động xuất nhập khẩu hạt điều, cơ quan hải quan đặt nghi vấn có hiện tượng doanh nghiệp (DN) lợi dụng chính sách ưu đãi xuất nhập khẩu giữa các nước trong ASEAN để gian lận thuế.

Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Tổng cục Hải quan, Cục Điều tra chống buôn lậu và Cục Kiểm tra sau thông quan đã kiểm tra hoạt động của hàng loạt DN chế xuất xuất khẩu hạt điều và phát hiện có dấu hiệu vi phạm.

Thống kê đến tháng 9/2021, cơ quan hải quan đã thực hiện và hoàn thành có kết luận 18/20 cuộc kiểm tra.

Kết quả phát hiện 6 DN vi phạm. Trong đó, có 4 DN thuộc loại hình sản xuất xuất khẩu nghi vấn bán tiêu thụ nội địa. Khi cơ quan hải quan tiến hành kiểm tra, DN không có trụ sở, không còn hoạt động sản xuất tại địa điểm đăng ký kinh doanh. Hiện nay, cơ quan hải quan đã chuyển thông tin về 4 DN đến Công an tỉnh Bình Phước để tiếp tục làm rõ dấu hiệu vi phạm bán tiêu thụ nội địa.

Với 2 DN còn lại, cơ quan hải quan cũng phát hiện hành vi gian lận về xuất xứ hạt điều thuần túy Việt Nam (100% nguồn điều thô nguyên liệu có xuất xứ từ thị trường trong nước). Cơ quan hải quan sẽ xem xét xử lý 2 công ty về hành vi vi phạm xuất xứ đối với hàng hóa xuất khẩu. Đặc biệt là cơ quan hải quan đang trao đổi với Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao xem xét các dấu hiệu vi phạm để tiến hành khởi tố đối với 1 DN.

Nhập khẩu hạt điều từ Campuchia giảm hẳn

Theo Tổng cục Hải quan, hạt điều nhập khẩu theo loại hình kinh doanh từ ASEAN có thuế nhập khẩu 0%, trong khi nhập từ thị trường ngoài ASEAN có thuế 5%. Do đó, có nghi vấn các DN “mượn” đường Campuchia để trốn thuế nhập khẩu mặt hàng này.

Trên thực tế cơ quan hải quan cũng ghi nhận lượng hạt điều thô nhập khẩu từ Campuchia tăng mạnh trong năm 2020 và trong quý I/2021. Chính vì vậy, Tổng cục Hải quan có văn bản hỏa tốc chỉ đạo một số cục hải quan tỉnh, thành phố phía Nam tăng cường các biện pháp kiểm tra xuất xứ điều thô nhập khẩu từ Campuchia; thực hiện một số biện pháp nghiệp vụ nhận dạng, kiểm soát hạt điều thô nhập khẩu từ Campuchia và châu Phi.

Cơ quan hải quan đã tiến hành lựa chọn ngẫu nhiên khoảng 10% trên tổng số lô hàng nhập khẩu của tháng liền kề trước đó để kiểm tra thực tế hàng hóa.

Trường hợp qua kiểm tra thực tế hàng hóa nếu phát hiện mặt hàng điều thô nhập khẩu khai có xuất xứ Campuchia, có C/O mẫu D hoặc mẫu S do cơ quan có thẩm quyền của Campuchia phát hành nhưng có những đặc điểm của hạt điều thô châu Phi thì gửi hồ sơ về Tổng cục Hải quan để tiến hành xác minh, xử lý theo quy định.

Kết quả lượng và kim ngạch hạt điều nhập khẩu từ Campuchia giảm mạnh sau khi cơ hải quan phát hiện dấu hiệu bất thường và siết chặt kiểm soát.

Cụ thể, nếu tháng 3 và tháng 4/2021, lượng điều thô nhập khẩu từ Campuchia ở mức trên dưới 400.000 tấn/tháng, thì đến tháng 5 xuống còn hơn 100.000 tấn. Thống kê trong tháng 8/2021 lượng nhập khẩu từ Campuchia chỉ còn 7.420 tấn, giảm hàng chục lần so với tháng có lượng nhập cao nhất là tháng 4/2021 với 419.945 tấn.