Dự thảo có nhiều điểm đổi mới quan trọng nhằm tháo gỡ vướng mắc trong quá trình thực thi đối với mặt hàng này.

Bất cập phát sinh từ thực tế

Bộ Tài chính đã có tờ trình Chính phủ về việc ban hành Quyết định sửa đổi, bổ sung Quyết định 53/2013/QĐ-TTg (Quyết định 53) và bãi bỏ Quyết định 10/2018/QĐ-TTg (Quyết định 10) về quản lý xe tạm nhập của đối tượng ưu đãi, miễn trừ, trong đó đánh giá cụ thể tình hình triển khai.

Về ưu điểm, Bộ Tài chính đánh giá, các quy định tại Quyết định 53 và Quyết định 10 đã đảm bảo chặt chẽ trong việc quản lý xe, ngăn chặn được việc đối tượng ưu đãi miễn trừ bán xe cho tổ chức, cá nhân Việt Nam nhưng không thực hiện thủ tục chuyển nhượng theo quy định của pháp luật. Hơn nữa, việc bổ sung quy định phải có giấy tờ chứng minh quyền sở hữu xe khi làm thủ tục tạm nhập xe tại Quyết định số 10, đã hạn chế được tình trạng một số cá nhân của các nước có thu nhập không phù hợp nhưng tạm nhập khẩu xe sang, trị giá cao, sau đó bán tiêu chuẩn xe cho tổ chức, cá nhân tại Việt Nam sử dụng trong thời hạn công tác của đối tượng ưu đãi, miễn trừ. Đồng thời, tại Quyết định 10 đã bổ sung quy định về điều kiện chuyển nhượng xe, theo đó đã tạo thuận lợi cho đối tượng ưu đãi, miễn trừ trong việc chuyển nhượng xe, tránh tồn đọng xe.

Về hạn chế, Bộ Tài chính cho rằng, quá trình thực hiện 2 quyết định nêu trên đã phát sinh một số vướng mắc liên quan đến việc tạm nhập khẩu, chuyển nhượng hoặc tái xuất xe cần được sửa đổi, bổ sung để phù hợp với thực tế.

Chẳng hạn về điều kiện tạm nhập khẩu xe ô tô, xe gắn máy, liên quan đến giấy tờ chứng minh quyền sở hữu xe (tại điểm 3 khoản 1 Điều 1 Quyết định 10), quy định về điều kiện khi tạm nhập khẩu xe, theo đó chủ xe phải nộp chứng từ chứng minh quyền sở hữu như: chứng từ thanh toán tiền mua xe qua ngân hàng hoặc giấy đăng ký lưu hành hoặc giấy hủy đăng ký lưu hành xe... Thực hiện quy định trên còn có vướng mắc trong việc xác định giấy tờ chứng minh quyền sở hữu xe trong một số trường hợp như tên người mua trên hóa đơn không phải là đối tượng được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ. Cụ thể là đối tượng ưu đãi, miễn trừ ủy quyền cho cá nhân khác thực hiện mua bán từ nước ngoài và chuyển về Việt Nam.

Sửa đổi chính sách thuế với xe chuyển nhượng

Liên quan đến các điểm khoản cần sửa đổi bổ sung của Quyết định 53, Bộ Tài chính cũng đề nghị một số giải pháp tháo gỡ vướng mắc, trong đó chú trọng vấn đề liên quan đến thuế.

Theo Bộ Tài chính, về thực tiễn, trước Quyết định 53, tại các văn bản quy phạm pháp luật liên quan quy định người bán có trách nhiệm kê khai, nộp thuế. Tuy nhiên đối tượng ưu đãi miễn trừ hoặc cơ quan đại diện (trong trường hợp được đối tượng ưu đãi, miễn trừ đã kết thúc nhiệm kỳ về nước ủy quyền) cho rằng không có trách nhiệm nộp thuế. Theo đó để ràng buộc trách nhiệm của người mua cũng như đảm bảo có đối tượng để cơ quan nhà nước xử lý về thuế trong trường hợp đối tượng ưu đãi miễn trừ đã kết thúc nhiệm kỳ về nước tại Quyết định 53 đã quy định người mua xe có trách nhiệm kê khai nộp thuế. Vì vậy, dẫn đến vướng mắc nếu theo các quy định trên thì công việc kê khai thuế do bên mua hoặc bên bán thực hiện và khi có xảy ra vi phạm thì khó xử lý hành vi vi phạm liên quan đến việc kê khai thuế. Thực tế hiện nay hầu hết người mua xe đang thực hiện khai báo, nộp thuế khi thực hiện thủ tục chuyển nhượng.

Lý giải về vấn đề này, theo Bộ Tài chính, để đảm bảo rõ trách nhiệm của người mua, người bán, phù hợp với quy định của pháp luật về nghĩa vụ của người nộp thuế, tránh chồng chéo trong việc kê khai thuế khi làm thủ tục chuyển nhượng xe và là căn cứ pháp lý để hướng dẫn thủ tục chuyển nhượng. Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi theo hướng: không quy định trách nhiệm của đối tượng ưu đãi, miễn trừ phải thực hiện thủ tục tái xuất hoặc chuyển nhượng hoặc tiêu hủy xe, mà chỉ quy định xe của người tiền nhiệm phải được hoàn thành thủ tục tái xuất hoặc chuyển nhượng hoặc tiêu hủy thì người kế nhiệm mới được cấp tiêu chuẩn miễn thuế (sửa đổi điểm 2 khoản 1 Điều 1 Quyết định 10 sửa đổi Điều 4 Quyết định 53). Cụ thể, đối với trường hợp người kế nhiệm đề nghị tạm nhập khẩu xe ô tô, xe gắn máy, Bộ Ngoại giao chỉ cấp tiêu chuẩn tạm nhập khẩu tại sổ định mức hàng miễn thuế cho người kế nhiệm khi xe ô tô, xe gắn máy tạm nhập khẩu của người tiền nhiệm đã hoàn thành thủ tục tái xuất hoặc tiêu hủy và khi xe ô tô tạm nhập khẩu của người tiền nhiệm đã hoàn thành thủ tục chuyển nhượng theo quy định trên cơ sở thông báo của cơ quan hải quan.