Khát vốn, doanh nghiệp bất động sản ồ ạt phát hành trái phiếu

Cụ thể, theo số liệu công bố từ Báo cáo phân tích mới nhất của Công ty chứng khoán SSI, tổng lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong tháng 1.2020 đạt 13.374 tỉ đồng, trong đó nhóm các doanh nghiệp bất động sản phát hành 7.364 tỉ đồng, tương đương 55% tổng lượng phát hành trên thị trường. Báo cáo của SSI cũng cho biết lãi suất phát hành bình quân toàn thị trường hiện nay là 10,03%/năm với kỳ hạn bình quân là 5 năm.

Về cơ cấu nhà đầu tư, báo cáo của SSI cho rằng sự tham gia của nhà đầu tư cá nhân là khá lớn, giá trị mua đạt 2.354 tỉ đồng trái phiếu, đa phần là trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản. Bên cạnh đó thì ngân hàng và các công ty chứng khoán vẫn là những vị khách “sộp” của kênh trái phiếu doanh nghiệp. Đơn cử như VPB mua toàn bộ 1.598 tỉ đồng trái phiếu của Công ty City Garden và 125 tỉ đồng trái phiếu của Công ty Thương mại Du lịch và Dầu tư Cù Lao Chàm. Ngân hàng MB mua 60 tỉ đồng trái phiếu của Công ty Phú Tài. Ngoài ra, các tổ chức nước ngoài mua 98,2 tỉ đồng trái phiếu doanh nghiệp và phần còn lại là tổ chức trong nước khác.

Một thực tế hiện nay đó là các doanh nghiệp bất động sản đang đối mặt với câu chuyện khó khăn về chuyện tiếp cận nguồn vốn từ ngân hàng.  Nguồn vốn vào bất động sản hiện nay khá “nghèo nàn”. Ngoài vốn ngân hàng ra thì chỉ có một số nguồn vốn nhỏ lẻ khác như trái phiếu doanh nghiệp.

Có thể thấy việc siết tín dụng vào bất động sản nhằm hướng đến mong muốn thị trường bất động sản có một nguồn vốn tín dụng dài hạn và ổn định, tránh được những bong bóng hoặc đóng băng. Do đó, khi kênh trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản có sự tham gia của nhà đầu tư cá nhân, các tổ chức định chế tài chính trong và ngoài nước nhiều hơn là ngân hàng cho thấy một sự khả quan.

Theo phân tích của TS Trương Huy Mai, RMIT, sự kỳ vọng vào việc kênh trái phiếu doanh nghiệp sẽ thật sự “bùng nổ” trong năm 2020 là rất lớn để giảm bớt gánh nặng vốn và rủi ro cho ngành ngân hàng. Song trái phiếu cũng đang “đẻ” ra vấn đề là chúng ta chưa có các đơn vị xếp hạng tín nhiệm giúp nhà đầu tư tin cậy vào trái phiếu doanh nghiệp để mua. Hệ thống ngân hàng phải có cách nào đó, đánh giá tín nhiệm để các nhà đầu tư tin cậy và mua trái phiếu cũng như tránh được rủi ro cho họ.

Đồng quan điểm này, nhóm chuyên gia nghiên cứu của SSI cho rằng, trái phiếu doanh nghiệp bất động sản thời gian tới sẽ vẫn nở rộ nhờ lãi suất hấp dẫn, kỳ trả lãi ngắn và nhu cầu phát hành cao. Tuy nhiên, theo SSI, lợi nhuận luôn đi kèm với rủi ro nên các cơ quan quản lý cần tăng cường giám sát để bảo đảm sự phát triển bền vững của thị trường.